0

نظریه دولت در فقه اهل سنت

روی جلد
پشت جلد

  • امتیاز
  • نام کتاب نظریه دولت در فقه اهل سنت
  • قیمت 100,000 ریال
  • شابک
    1. 978-964-511-17-5
  • تعداد صفحات 272
  • نوبت چاپ 2
  • سال انتشار 1392
  • شماره جلد / نوبت ویرایش 1 / 0

 

فهرست مطالب

 

    مقدمه. 13

 

فقه عمومي اسلام - جايگاه مکاتب عدالت محور و امنيت محور  17

 

درآمد. 17

 

مقدمه. 19

 

1. تعامل عدالت و امنيت در قرآن کريم. 20

 

2. نظريه امنيت محور. 23

 

2.1. واقعگرايي و امنيت باوري.. 23

 

2.2. نظم عمومي و امنيت همگاني.. 25

 

2.3. سيّاليّت در سياست، مصلحت و شورا 26

 

2.4. استيلا و استبداد. 28

 

2.5. تقدم امنيت بر علم و عدالت... 31

 

3. نظريه عدالت محور. 33

 

3.1. عقلانيت و عدالت... 34

 

3.2. تقدم عدالت و اصلاح بر امنيت و ابقا 35

 

3.3. مشروعيت و مديريت... 37

 

منابع.. 49

 

 

کتاب اول: مسأله خلافت

 

بخش نخست: نظريه ي عمومي خلافت   53

 

فصل اول: اصول بنيادين.. 54

 

گفتار اول: شريعت، فقه و حقوق.. 54

 

الف) حقوق اساسي و حقوق عمومي در فقه اسلامي.. 54

 

ب) نظام حکومت اسلامي (خلافت) 55

 

ج) تفکيک قوا در اسلام. 58

 

د) استقلال قانونگذاري در نظام اسلامي.. 59

 

ه) نظريه‌ي حاکميت در اسلام. 61

 

گفتار دوم: اجماع، منشأ فقه حکومتي.. 62

 

الف- اجماع چيست؟. 63

 

ب- مبناي حجيّت اجماع. 64

 

ج- پايان يافتن حجيت اجماع. 64

 

د- سند اجماع. 65

 

ﻫ - ضرورت و اهميّت اجماع به عنوان منبعي مستقيم و روزآمد براي قانونگذاري   65

 

و- تطوّر و ساختار اجماع. 66

 

1- سازماندهي هيئت اجماع. 67

 

2- چگونگي انتخاب اشخاصي که در اجماع شرکت مي‌کنند. 67

 

فصل دوم: مبناي حکومت اسلامي( خلافت) لزوم و ويژگي­هاي آن. 70

 

گفتار اول: تعريف خلافت يا حکومت اسلامي صحيح.. 70

 

الف) ويژگي‌هاي خلافت راشد (يا حکومت اسلامي صحيح) 70

 

ب) آيا شريعت، تشکيل حکومت اسلامي را واجب کرده است؟. 71

 

ج) اجماع اهل سنت، معتزله و شيعه بر وجوب برپايي حکومت      اسلامي.. 71

 

1- مذهب اهل سنت... 71

 

2- مذهب معتزله. 73

 

استدلال خوارج درباره­ي عدم وجوب خلافت... 76

 

- برتر دانستن وجوب برپايي حکومت اسلامي.. 79

 

دلايل تاريخي براي نظر شيخ عبدالرزاق.. 82

 

- نقد نظرات شيخ عبدالرزاق.. 84

 

گفتار دوم: راههاي انتخاب رئيس يا خليفه. 88

 

مبحث اول: انتخاب با واسطه از طرف امت اسلامي.. 88

 

الف) شروط لازم در انتخاب کنندگان و داوطلبان رياست (خلافت) 88

 

1- شروط لازم در انتخاب­کنندگان (اهل حلّ و عقد) 88

 

2- شروط لازم در داوطلبان رياست (خلافت عظمي) 90

 

- شروط ظاهري.. 90

 

- شروط جسمي لازم در خليفه 91

 

- شروط معنوي يا اخلاقي.. 92

 

- شروط مورد اختلاف نظر. 93

 

ب) مسائل اجرايي انتخاب... 99

 

1- اهل حلّ و عقد (اهل اختيار يا شايستگان انتخاب کردن) 99

 

2- امکان انتخاب... 101

 

3- اکثريت مطلوب... 101

 

ج) تمييز ميان خلافت صحيح و ناقص..... 102

 

د) وظيفه انتخاب کنندگان در انتخاب شايسته­ترين نامزد. 104

 

ه) ماهيت انتخاب (بيعت) 105

 

مبحث دوم: استخلاف يا انتخاب بوسيله­ي خليفه­ي شرعي    پيشين.. 109

 

الف) شروط استخلاف... 112

 

1- شروط مربوط به خليفه­ي گزينش گر. 112

 

2- شروط مربوط به خليفه­ي منتخب... 113

 

غائب مفقودالاثر. 113

 

ب) آثار استخلاف... 115

 

1- آثار مربوط به خليفه­ي متصرف... 115

 

2- آثار مربوط به شخص منتخب... 116

 

3- آثار مربوط به امّت... 116

 

گفتار سوم: سيرهي حکومت و اختيارات آن. 119

 

 

بخش دوم: گستره ي ولايت خليفه از نظر قلمرو و اشخاص    120

 

مقدمه. 120

 

فصل اول: گسترهي ولايت حکومت (خليفه) از نظر قلمرو. 121

 

1- اصل وحدت دولت اسلامي.. 121

 

2- دولت­هاي اسلامي مستقل از حکومت خلافت درگذشته. 123

 

فصل دوم: گستره­ي ولايت حکومت (خليفه) از نظر اشخاص..... 126

 

2- شهروندان غيرمسلمان در دارالاسلام. 128

 

3- بيگانگان پناهنده 129

 

 

بخش سوم: اعمال ولايت.. 130

 

فصل اول: صلاحيت­هاي ولايت حکومت... 131

 

مقدمه. 131

 

1- صلاحيتهاي مربوط به امور ديني(عقيده و عبادات) 131

    

الف) حمايت از عقيده 134

    

ب) جهاد. 134

    

ج) زکات... 138

    

د) نماز و روزه 138

    

ه) حج.. 139

 

2- صلاحيتهاي مربوط به امور سياسي.. 140

 

قدرت­هاي اجرايي: امنيت، دفاع، اداره، امور مالي. 140

 

استانداران سرزمين­ها و فرمانداران شهرها 144

                   

الف: فرمانداري خاص..... 144

                   

ب: فرمانداري عام. 144

                   

ج: امور مالي.. 146

 

ولايت بر قضاء (قوه­ي قضائيه) 147

                 

الف) تعيين و عزل قضات... 148

                 

ب) وظيفه­ي قاضي.. 149

 

فصل دوم: حدود ولايت حکومت (خليفه). 150

 

- اصل عدم تجاوز قدرت (ظلم) 152

 

- اصل عدم سوءاستفاده از قدرت (فساد) 153

 

ضمانت‌ اجراهاي اين دو اصل.. 154

    

نخست: اصل شورا 155

     

دوّم: اصل نظارت بر اعمال حکومت... 157

 

 

بخش چهارم: پايانپذيري حکومت صحيح  160

 

مقدمه. 160

 

فصل اول: دلايل پايان پذيري نسبت به شخص حاکم.. 161

 

گفتار اول: پايانپذيري غيراز سقوط ولايت... 161

 

- مرگ... 161

 

- استعفا 163

 

گفتار دوم: پايانپذيري با عزل. 164

 

- سقوط ولايت يا عزل به خاطر اسباب معنوي.. 165

 

- سقوط ولايت به سبب ناتواني جسمي.. 168

 

از دست دادن اعضاي بدن. 168

 

از دست دادن آزادي در تصرّف... 169

 

فصل دوم: دلايل پايان پذيري نظام (نظريه­ي خلافت ناقص). 172

 

گفتار اول: ضرورتهاي تشکيل دهنده ي حکومت ناقص يا خلافت غير راشد که مانع تشکيل خلافت صحيح ميشود. 175

 

1- حکومتي که به واسطه قدرت و زور تعيين شده است (حکومت فاسد) 176

 

2- حکومت اضطراري.. 182

 

- شرايط برپايي حکومت اضطراري.. 182

 

الف- ولايت فردي که داراي تمامي شروط لازم براي خلافت نميباشد. 182

 

ب) ابقاء ولايت حاکمي که بعضي از شروط اهليت را از دست داده است    183

 

ج) انتصاب حاکم (خليفه) فاقد عناصر اساسي خلافت  صحيح.. 184

 

د) ابقاء خليفه اي که در حکومتش عناصر اساسي محقق نمي‌شود. 185

  

- وجوب خلافت اضطراري.. 186

 

گفتار دوم: روند خلافت ناقص و پايان آن. 188

 

1- احکام سير خلافت ناقص..... 188

 

- اختيارات خاص خليفه. 188

 

2- تکاليف امت... 191

 

- ويژگيهاي خلافت... 192

              

1- حکومت زور واجبار (فاسد) 195

               

2- حکومتهاي اضطراري.. 198

 

 

کتاب دوم: تطوّر خلافت

 

بخش اول. 203

 

فصل اول: اسلام در زمان حيات رسول اکرم (ص)  203

 

گفتار اول: اسلام در مکه. 203

 

گفتار دوم: اسلام در مدينه. 204

 

الف) چگونه پيامبر (ص) رئيس حکومت شدند؟ و نوع حکومتشان چه بود؟. 205

 

ب) ويژگي‌هاي حکومت پيامبر(ص) 206

 

1- جمع بين شؤون ديني و سياسي با تمييز دادن واضح بين آنها 206

 

2- اجراي شريعت... 207

 

فصل دوم: عصر خلفاء راشدين.. 209

 

گفتار اول: ايده­ي خلافت چگونه شکل گرفت؟. 209

 

الف) ايده­ي خلافت نزد رسول اکرم (ص) 209

 

ب) «خلافت» از نظر صحابه. 210

 

گفتار دوم: نوع حکومت و ويژگيهاي آن در دوره­ي خلفاء راشدين.. 211

 

الف) نوع حکومت در عهد خلفاء راشدين.. 212

 

ب) بررسي ويژگي‌هاي سه گانه خلافت... 213

 

 

بخش دوم: دوره خلافت ناقص.... 215

 

فصل اول: عصر رشد وشکوفايي.. 216

 

الف) عصر اموي (از سال 40-132 ه.ق) 216

 

- اختصاصات حکومت اسلامي.. 216

 

ب) دولت عباسي تا پايان عصر مأمون. 217

 

فصل دوم: دوره فروپاشي و اضمحلال.. 218

 

الف) خلافت عباسي بعد از عصر مأمون تا سقوط بغداد (218-656 ه.ق) 218

 

ب) خلافت عباسي در قاهره (659-926 ه.ق) 219

 

1- نوع حکومت اسلامي.. 220

 

2- ويژگي‌هاي حکومت اسلامي.. 220

 

3- اجراي شريعت اسلامي.. 220

 

ج) خلافت عثماني (926-1342 ه.ق) 221

 

 

کتاب سوم: آينده نظام خلافت

 

بخش اول: ديدگاههاي مختلف نسبت به آينده بعد از امپراتوري عثماني  224

 

فصل اول: ديدگاههاي افراطي.. 225

 

گفتار اول: گروههاي تقليدي يا محافظه کار. 225

 

«عرصه علمي» 226

 

«عرصه سياسي» 227

 

گفتار دوم: ديدگاه‌هاي انقلابي (غربگرا) 227

 

«عرصه فکري» 228

 

«عرصه سياسي» 228

 

 

فصل دوم: ديدگاه‌هاي معتدل اصلاح گرايانه. 230

 

گفتار اول: طرفداران اصلاح دين.. 231

 

«نمايندگان گروه علمي» 231

 

«عرصه سياسي» 232

 

گفتار دوم: اصلاحگران ديني.. 233

 

1- سازگاري بين اصول اسلامي و نظريات غربي.. 233

 

2- اصلاح براساس مباني غيرديني.. 235

 

 

بخش دوم: راههاي گسترده براي برنامه­هاي آتي  237

 

فصل اول: بررسي نتايج نهايي اين تحقيق.. 238

 

فصل دوم: اجراي عملي اين نتايج در آينده 240

 

گفتار اول: جمع بين امور ديني و سياسي.. 240

 

1- تشکيل هيئت امور ديني.. 241

 

2- صلاحيت­هاي هيئت امور ديني.. 241

 

گفتار دوم: اجراي اصول شريعت اسلامي.. 242

 

1- مرحله علمي.. 243

 

2- مرحله قانونگذاري.. 244

 

گفتار سوم: وحدت جهان اسلام. 245

 

1- امکان عملي ايجاد «جامعه ملل شرقي» 246

 

فهرست منابع.. 255


نظری ثبت نشده

دیدگاه شما