0

حقوق نفت و گاز

روی جلد
پشت جلد

  • امتیاز
  • نام کتاب حقوق نفت و گاز
  • قیمت 5,300,000 ریال
  • شابک
    1. 978-964-511-590-4
  • تعداد صفحات 712
  • نوبت چاپ 6
  • سال انتشار 1402
  • شماره جلد / نوبت ویرایش 1 / 1

در اردیبهشت سال 1389 دانشجویان دکتری حقوق خصوصی در پردیس فارابی دانشگاه تهران تقاضا کردند که در ترم بعدی درس «حقوق نفت» را برای آنها تدریس کنم. «حقوق نفت» یک درس اختیاری در برنامه دروس دکتری حقوق خصوصی بود اما نشنیده بودم که کسی قبلا آن را جایی تدریس کرده باشد. پیشنهاد جالبی بود و من هم از آن استقبال کردم به خصوص از این جهت که تمام مطالب درس حقوق نفت را از قبل آماده داشتم.

وقتی در بهار 1377 پس از فراغت از تحصیل به وطن برگشتم، تصمیم داشتم صرفا یک استاد دانشگاه باشم که فقط کارهای آموزشی و پژوهشی انجام می‌دهد و بنابراین کار بیرون از دانشگاه مثل وکالت دادگستری مد نظرم نبود. دو سال تحصیلی به طور کامل به تدریس در دانشگاه‌های متعدد مشغول شدم که در بعضی از ترمهای تعداد واحدهای تدریس از 40 واحد نیز تجاوز می‌کرد.

از تابستان 1379 در تهران سکونت اختیار کردم و بلافاصله متوجه‌شدم که حقوق هیأت علمی کفاف زندگی در تهران را نمی‌‌دهد و باید برای جبران آن چاره‌ای اندیشد ولی عجالتا «چو دخلت نیست خرج آهسته‌تر کن». اولین چیزی که در نظر داشتم و با علایق من سازگاری داشت، حق التدریس در تهران بود. تلاشهای ابتدایی این طور می‌نمود که این راه آنچنان باز نیست و خیلی هم نمی‌شود روی درآمد حق التدریس حساب باز کرد.

یک ماه پس از استقرار در تهران یکی از مسئولان وقت سازمان هواپیمایی کشوری تماس گرفتند که برای قراردادهای بين‌المللی به خدمات مشاوره اینجانب نیاز دارند. من با کمال میل قبول کردم و این آغازی شد که بتوانم در مسائل عملی قراردادهای بین‌المللی ورود پیدا کنم.

چند ماه بعد، از طریق یکی از مسئولان حقوقی وقت شرکت ملی نفت پیشنهادی مبنی بر همکاری با ایشان در بخش قراردادهای بیع متقابل دریافت کردم. پیشنهاد جالبی بود به خصوص که سابقه تحصیلات اینجانب در زمینه حقوق تجارت بين‌الملل و موضوع رساله‌ دکتری در مورد قراردادهای تجارت متقابل و از جمله بیع متقابل بود. ورود به مسائل عملی بیع متقابل می‌توانست دانش و تجربه من را در این بخش تکمیل کند و از این جهت جذابیت فراوانی داشت.

فرصت به دست آمده غنیمتی بود که بتوانم در قراردادهای نفتی تمرکز پیدا کنم. با ولع فراوان موضوعات و مطالب را پیگری می‌کردم. وقتی تواناییها و تسلط مذاکره‌کنندگان از شرکتهای نفتی بين‌المللی مثل شل، توتال و انی را می‌دیدم، احساس می‌کردم که به رغم داشتن مدرک دکتری در این قراردادها هنوز خیلی چیزها هست که باید یاد بگیرم. 

هرچند تمرکز اصلی کار روی قراردادهای بیع متقابل بود، اما هرگز خود را آن محدود نکردم. با افزایش دانش و تجربه از قراردادهای بیع متقابل، سایر قراردادهای نفتی را مطالعه می‌کردم و تمایزات و تفاوتهای آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دادم. قراردادهای مشارکت در تولید و قراردادهای خدماتی در سایر کشورها خیلی جذاب بود.

 تجارب عملی کم کم در نوشته‌هایم ظاهر شد. کتاب «ساخت، بهره‌برداری و واگذاری (بی‌او‌تی)» اولین تجربه در این مسیر بود. کتاب دوم «حقوق تجارت بين‌الملل» است که توفیق زیادی در تلفیق مسائل علمی و تجارب عملی پیدا کرد و مورد استقبال زیادی قرارگرفت. کار بعدی «داوری تجاری بين‌المللی» نیز با همین نگاه نوشته شد و این اثر نیز به سرعت به چاپ سوم رسید.[1]

نوشتن در مورد مسائل حقوق نفت و گاز سخت­تر بود و احتیاط‌ بیشتری را تقاضا می‌کرد. بنابراین کار در این زمینه را با نوشتن مقالات شروع کردم. سپس مباحثی از حقوق نفت و گاز را در کنفرانسها و نشستها به خصوص در سطح صنعت نفت ارائه کردم. به تدریج مطالب زیادی در زمینه حقوق نفت و گاز آماده شد و اسلایدهای فراوانی برای ارائه تنظیم گردید، به‌طوری که وقتی دانشجویان تقاضای تدریس حقوق نفت را مطرح کردند، تمام مطالب کلاسها و اسلایدهای آن آماده بود.

راه‌اندازی رشته‌های مدیریت قراردادهای نفتی در مقطع دکتری و حقوق نفت و گاز در مقطع ارشد و دکتری در چند سال گذشته، ضرورت انتشار کتابی جامع در مورد حقوق نفت و گاز را دو چندان کرد. تشویق دانشجویان و تقاضاهای رو به تزاید آنها برای نگارش چنین کتابی باعث شد که از سه سال پیش نوشتن حقوق نفت و گاز را به طور جدی دنبال کنم. علاوه بر پژوهشهای قبلی، صدها کتاب، مقاله، قرارداد، گزارش، قانون و آیین‌نامه به این منظور بررسی شد و تا حد ممکن تمام منابع مرتبط مورد بررسی قرارگرفت. 

در این کتاب سعی شده است که مسائل حقوق نفت و گاز به نثری ساده و روان ولی در عین حال مستحکم و قوی در اختیار عموم قرار گیرد. هرچند این کتاب برای دانشجویان حقوق، مدیریت، اقتصاد و نفت تدوین شده است، ولی مطالب آن برای کل صنعت نفت و کلیه مسئولان و دست اندرکاران که به نحوی در سیاست‌گذاری در نفت یا اجرای آن سیاستها دخیل‌اند، قابل استفاده است.[2]  

نگارش این اثر، با این حجم و کیفیت در ابتدا امر محالی می‌نمود، ولی به توفیق الهی و دعای خیر مادر، همسر، فرزندان و سایر عزیزانم، این امر امروز محقق شده است و باور دارم که اگر نبود دعای خیر دانشجویان این کار یا اصلا شروع نمی‌شد یا در میانه راه رها می‌گشت. این کتاب مرهون همکاری و ایثار خانواده من به خصوص همسر عزیزم است که با سعه صدر و گذشت به من اجازه دادند تا در طول این سالها ساعات زیادی از وقت مخصوص خانواده را به نوشتن این کتاب اختصاص دهم.

 


[1]- برای اطلاع بیشتر از کتابها و مقالات چاپ شده به سایت شخصی اینجانب به نشانی زیر مراجعه شود: http://dr.shiravi.com

[2]- مطالب این کتاب نتیجه تحقیقات و پژوهشهای اینجانب است که نظریات شخصی و نه سازمانی نویسنده را منعکس می‌کند و به هیچ عنوان نشان دهنده دیدگاه وزارت نفت و یا شرکتهای تابعه از جمله شرکت ملی نفت ایران یا سایر دستگاه­های اجرایی، نهادها و ارگانها نیست.

 

پیشگفتار. 1

مقدمه. 5

فصل اول: نفت و گاز. 10

گفتار اول: تشکیل نفت و گاز. 12

الف) سنگ منشأ 13

ب) سنگ مخزن.. 14

ج) تله نفت... 16

گفتار دوم: ترکیبات و ناخالصیهای نفت... 20

گفتار سوم: فرآوردهای اصلی نفت و گاز. 24

الف) فرآورده‌های نفتی.. 24

1. بنزین.. 24

2. سوخت هواپیما 25

3. گازوئیل.. 25

4. نفت سفید. 26

5. نفت کوره 26

6. قیر. 26

ب) فرآورده‌های گازی.. 27

1. گاز طبیعی.. 27

2. ال‌ان‌جی.. 28

3. سی‌ان‌جی.. 29

4. ال‌پی‌جی.. 29

4. میعانات گازی.. 30

ج) فرآورده‌های پتروشيمی.. 31

فصل دوم: عملیات نفتی.. 32

گفتار اول: عملیات بالادستی نفت و گاز. 33

الف) اکتشاف... 34

1. زمین شناسی‌ 35

2. لرزه نگاری.. 36

3. حفر چاه اکتشافی.. 40

4. ارزیابی میدان. 43

ب) توسعه. 47

1. حفاری.. 48

2. تأسیسات سطح الارضی.. 54

ج) بهره‌برداری.. 59

گفتار دوم: عملیات پایین‌دستی نفت و گاز. 62

الف) خطوط لوله. 62

ب) پالايشگاه‌ها 65

ج) تأسيسات تصفيه گاز. 67

د) مخازن.. 68

ﻫ) پايانه‌های صادراتی نفتی.. 69

فصل سوم: مفاهیم، قلمرو و ماهیت حقوق نفت... 71

گفتار اول: مفهوم حقوق نفت... 73

الف) تعريف حقوق نفت... 73

ب) مشخصه‌های حقوق نفت... 76

1. حقوق نفت رشته مستقل حقوقی.. 76

2. بین‌المللی بودن حقوق نفت... 80

3. بالادستی بودن حقوق نفت... 83

گفتار دوم: حقوق نفت و سایر رشته‌های حقوقی.. 85

الف) حقوق نفت و حقوق قراردادها 86

ب) حقوق نفت و حقوق اقتصادی.. 88

ج) حقوق نفت و حقوق بين‌الملل عمومی.. 90

د) حقوق نفت و حقوق انرژی.. 93

ﻫ) حقوق نفت و حقوق تجارت بين‌الملل.. 95

گفتار سوم: منابع حقوق نفت... 96

الف) قراردادهای نفتی.. 97

ب) قوانين ملی مرتبط با نفت... 98

ج) معاهدات... 99

د) حقوق عرفی نفت... 101

ﻫ) رويه‌های نفتی بين‌المللی.. 103

و) اصول کلی حقوقی.. 105

فصل چهارم: پیشینه حقوق نفت در ایران.. 107

گفتار اول: از امتیازنامه دارسی تا ملی شدن صنعت نفت... 109

الف) امتيازنامه دارسی.. 111

ب) قرارداد امتيازي 1933. 116

ج) ساير قوانين.. 120

گفتار دوم: از ملی شدن صنعت نفت تا پیروزی انقلاب اسلامی.. 122

الف) ملی شدن صنعت نفت... 123

ب) انعقاد قرارداد کنسرسيوم. 126

ج) قانون نفت 1336. 135

1. نوع و مفاد قراردادهای نفتی.. 136

2. چگونگی واگذاری قراردادهای نفتی.. 141

3. نظام مالی قراردادهای نفتی.. 142

د) قانون نفت 1353. 144

1. تأکید بر ملی شدن صنعت نفت... 144

2. ممنوعیت ترتیبات مشارکتی و تجویز قراردادهای پیمانکاری.. 145

3. تشکیل شرکت ایرانی برای اجرای قرارداد. 145

4. حذف مرحله بهره‌برداری از شمول قراردادها 146

5. استفاده از کالاها و خدمات داخلی.. 146

6. رعایت الزامات زیست محیطی.. 147

7. جبران هزینه‌ها و حق الزحمه پیمانکار. 147

8. قانون حاکم و حل و فصل اختلافات... 148

گفتار سوم: از پیروزی انقلاب اسلامی تا عصر حاضر. 149

فصل پنجم: مالکیت منابع نفت... 151

گفتار اول: مالکیت خصوصی بر منابع نفتی.. 152

الف) مالکيت خصوصی.. 153

ب) مالکيت عمومی يا دولتی.. 156

گفتار دوم: مالکيت منابع نفت در فقه اماميه. 158

الف) منابع نفت به عنوان معادن ظاهری.. 159

ب) منابع نفت به عنوان معادن باطنی.. 160

1. معادن باطنی بخشی از مشترکات عمومی.. 160

2. معادن باطنی بخشی از انفال. 162

3. معادن باطنی تابع مالکیت زمین.. 164

گفتار سوم: مالکيت منابع نفت در حقوق موضوعه ايران.. 166

الف) مالکیت منابع نفت قبل از انقلاب اسلامی.. 166

ب) مالکیت منابع نفت بعد از انقلاب اسلامی.. 170

فصل ششم: حاکمیت ملی بر منابع نفت... 179

گفتار اول: شکل‌گیری اصل حاکمیت ملی بر منابع طبیعی.. 180

گفتار دوم: اصل حاکمیت بر منابع طبیعی به عنوان ضابطه حقوق بین‌الملل.. 187

گفتار سوم: تعهدات ناشی از اصل حاکمیت بر منابع طبیعی.. 190

الف) تعهد به پرداخت غرامت... 190

ب) تعهد به توسعه پایدار. 194

گفتار چهارم: اصل حاکمیت بر منابع طبیعی و تعهدات قراردادی.. 198

الف) اصل حاکمیت بر منابع طبیعی و اصل لزوم قراردادها 198

ب) اصل حاکمیت بر منابع طبیعی و شرط ثبات در قراردادها 202

گفتار پنجم: اصل حاکمیت بر منابع طبیعی و معاهدات سرمایه‌گذاری.. 206

الف) معاهدات دوجانبه سرمایه‌گذاری.. 209

ب) ایجاد عرف بين‌المللی جدید.. 216

فصل هفتم: حاکمیت ملی بر منابع نفت دریایی.. 219

گفتار اول: حق حاکمیت بر منابع نفت موجود در مناطق دریایی.. 220

الف) آبهای داخلی.. 221

ب) دریای سرزمینی.. 223

ج) منطقه مجاور. 225

د) منطقه انحصاری اقتصادی.. 226

ﻫ) فلات قاره. 227

و) دریاهای آزاد. 230

گفتار دوم: تزاحم حقوق کشورهای همسایه در مناطق دریایی.. 236

الف) دیدگاه حقوق بین‌الملل.. 236

ب) وضعیت مناطق دریایی ایران در خلیج فارس و دریای عمان.. 242

1. عراق.. 243

2. کویت... 245

3. عربستان سعودی.. 248

4. بحرین.. 250

5. قطر. 251

6. امارات متحده عربی.. 252

7. عمان. 254

8. پاکستان. 255

ب) وضعیت مناطق دریایی ایران در دریای خزر. 256

1. رژیم حقوقی حاکم بر دریای خزر قبل از فروپاشی شوروی.. 258

2. توصیف دریای خزر به عنوان دریای بسته، نیمه بسته یا دریاچه. 261

3. تقسیم منابع نفت و گاز بین کشورهای ساحلی.. 263

فصل هشتم: حاکمیت ملی بر میادین مشترک نفت و گاز. 267

گفتار اول: بهره‌برداری از میادین مشترک در معاهدات بین‌المللی.. 270

الف) تعهد به همکاری در بهره‌برداری.. 272

ب) بهره‌برداری توسط یکی از دو کشور. 273

ج) بهره‌برداری از طریق قراردادهای توسعه مشترک.... 274

د) محول نمودن بهره‌برداری به یک نهاد مشترک.... 275

ﻫ) بهره‌برداری یکپارچه. 277

گفتار دوم: بهره‌برداری از میادین مشترک در حقوق بین‌الملل.. 279

الف) بهره‌برداری از مخازن مشترک در اسناد بین‌المللی.. 280

ب) رویه قضایی بین‌المللی.. 282

1. دعاوی راجع به فلات قاره دریای شمال. 282

2. اختلاف بین ایسلند و نروژ. 283

3. اختلاف بین تونس و لیبی.. 283

4. اختلاف بین اریتره و یمن.. 284

ج) عرف بین‌المللی.. 284

گفتار سوم: بهره‌برداری از میادین مشترک در حقوق ایران.. 287

الف) معاهدات... 288

ب) قوانین و مقررات... 292

ج) سایر تعهدات بین‌المللی.. 295

فصل نهم: نفت، سرمایه‌گذاری و بخش خصوصی.. 298

گفتار اول: سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در عملیات نفتی.. 302

الف) قانون اساسی.. 303

1. اصل چهل و سوم. 304

2. اصل چهل و پنجم. 304

3. اصل چهل و چهارم. 305

4. اصل هشتاد و یکم. 306

ب) قانون اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی.. 308

ج) قانون نفت... 312

د) قانون تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی.. 315

ﻫ) سایر قوانین و مقررات... 318

گفتار دوم: قراردادهای نفتی بین‌المللی.. 323

الف) قراردادهای نفتی مجاز. 324

1. قانون نفت... 325

2. قانون اجرای سیاستهای کلی اصل 44. 326

3. قانون مربوط به طرحهای نفتی دریای خزر. 327

4. قانون برنامه پنجم توسعه. 327

5. قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت... 331

6. قانون بودجه سال 1393 کل کشور. 335

ب) شرایط قانونی قراردادهای نفتی.. 336

1. عدم انتقال مالکیت و مدیریت به اشخاص خصوصی.. 337

2. بازپرداخت اصل و فرع از عواید حاصل از اجرای قرارداد. 337

3. تحمل ریسک اقتصادی قرارداد توسط پیمانکار. 339

4. عدم تضمین بانکها و مؤسسات دولتی.. 340

5. تعیین نرخ بازگشت سرمایه متناسب هر میدان. 341

6. رعایت حداقل سهم ایرانی.. 341

7. رعایت الزامات زیست محیطی.. 343

8. تولید صیانتی.. 344

9. تقبل ریسک عدم اکتشاف... 345

10. مدت دار بودن مجوز اکتشاف و امکان تمدید برای یکبار. 345

ج) فرآیند تهیه و تأیید قراردادهای نفتی.. 346

1. مجلس شورای اسلامی.. 346

2. هیأت وزیران. 348

3. شورای اقتصاد. 349

فصل دهم: انواع قراردادهای نفتی.. 353

گفتار اول: قراردادهای بالادستی.. 354

الف) قراردادهای اصلی بالادستی.. 356

1. ترتیبات امتیازی.. 358

2. مشارکت در سرمایه‌گذاری.. 362

3. مشارکت در تولید. 365

4. قراردادهای خدمت... 367

ب) قراردادهای همکاری بالادستی.. 369

1. قراردادهای شرکت در مناقصه مشترک.... 370

2. سرمایه‌گذاری مشترک/ بهره‌برداری مشترک/ شرکتنامه. 372

3. قراردادهای توسعه یکپارچه. 376

ج) قراردادهای تأمین مالی بالاستی.. 378

1. تأمین مالی پروژه 379

2. تبدیل دارایی به اوراق بهادار. 384

3. مشارکت در سود خالص.... 386

4. پرداخت تولید حجمی.. 387

د) قراردادهای فرعی بالاستی.. 387

گفتار دوم: قراردادهای پایین‌دستی.. 389

الف) قراردادهای مشتمل بر فعالیت واحد.. 390

1. قراردادهای خدمات مشاوره (E) 390

2. قراردادهای خرید کالا و سفارش تجهیزات (P) 393

3. قراردادهای پیمانکاری (C) 395

ب) قراردادهای مشتمل بر فعالیتهای متعدد. 398

1. قراردادهای مهندسی و تأمین کالا (EP) 399

2. قراردادهای مهندسی و ساخت (EC) 400

3. قراردادهای تأمین کالا و ساخت (PC) 400

4. قراردادهای مهندسی، تأمین کالا و ساخت (EPC)/ طرح و ساخت (ED) 401

5. قراردادهای مهندسی، تأمین کالا و مدیریت ساخت (EPCM) 404

6. قراردادهای مهندسی، تأمین کالا، ساخت و تأمین مالی (EPCF) 405

7. قراردادهای ساخت، بهره‌برداری و واگذاری (BOT) 406

8. قراردادهای بیع متقابل (BUYBACK) 407

گفتار سوم: قراردادهای تجارت نفت و گاز. 408

الف) قراردادهای خرید و فروش نفت خام. 408

ب) قراردادهای خرید و فروش گاز. 410

ج) قراردادهای سواپ نفت و گاز. 412

فصل يازدهم: نظام مالی و مالیاتی قراردادهای نفتی.. 414

گفتار اول: انواع نظامهای مالی و مالیاتی.. 415

الف) ترتیبات امتیازی.. 415

1. مدل بهره‌مالکانه. 416

2. مدل بهره‌مالکانه و مالیات... 416

3. مدل بهرهمالکانه و مالیات تصاعدی.. 418

ب) مشارکت در سرمایه‌گذاری.. 419

ج) مشارکت در تولید.. 423

د) قراردادهای خدمت... 426

1. قراردادهای پیمانکاری دهه 1350 ایران. 426

2. قراردادهای خدمات عراق.. 431

3. قراردادهای بیع متقابل.. 434

گفتار دوم: طراحی نظام مالی و مالیاتی مناسب... 440

الف) ملاحظات اقتصادی.. 441

ب) ملاحظات اجتماعی.. 442

ج) ملاحظات سیاسی.. 443

د) ملاحظات حقوقی.. 444

فصل دوازدهم: روابط طرفین قراردادهای نفتی.. 446

گفتار اول: ناحیه قرارداد. 447

الف) تحدید ناحیه قرارداد. 448

ب) تقلیل ناحیه قرارداد. 449

گفتار دوم: مرحله اکتشاف... 450

الف) عملیات اکتشافی.. 450

1. حداقل میزان سرمایه‌گذاری.. 451

2. محدودیت در تمدید مدت اکتشاف... 451

3. برنامه اکتشاف... 452

4. اخذ تضمین.. 452

ب) عملیات ارزیابی.. 453

ج) میدان تجاری.. 454

1. مفهوم تجاری بودن. 455

2. اختلاف در تجاری بودن میدان. 456

گفتار سوم: مرحله توسعه. 458

الف) برنامه توسعه میدان.. 458

ب) مهندسی پایه و فید.. 459

ج) استراتژی انجام قراردادها 460

د) فازبندی و تولید زودهنگام. 460

گفتار چهارم: نظارت و کنترل کارفرما 462

الف) دریافت گزارش.... 462

ب) سهیم شدن کارفرما در قرارداد. 463

ج) کمیته مشترک مدیریت... 465

د) تصویب برنامه‌های عملیاتی، کاری و بودجه. 467

ﻫ) نظارت بر واگذاری قراردادهای فرعی.. 469

و) حسابرسی هزینه‌ها 472

گفتار پنجم: مرحله تولید.. 476

الف) تولید صیانتی.. 476

ب) تحویل نفت و گاز. 477

ج) فعالیتهای ازدیاد و بهبود تولید.. 478

د) مرحله تولید در بیع متقابل.. 479

فصل سيزدهم: شروط حقوقی قراردادهای نفتی.. 482

گفتار اول: فسخ قرارداد. 483

الف) موارد فسخ قرارداد. 484

ب) تبعات فسخ.. 487

گفتار دوم: الزامات داخلی.. 488

الف) الزام سهم داخل.. 488

ب) الزام فروش داخل.. 490

گفتار سوم: انتقال قرارداد. 492

گفتار چهارم: شرط ثبات قرارداد. 495

گفتار پنجم: حفظ محرمانگی.. 497

گفتار ششم: فورس ماژور. 500

الف) شرایط فورس ماژور. 500

ب) مصادیق فورس ماژور. 502

ج) تبعات فورس ماژور. 503

گفتار هفتم: قانون حاکم و حل و فصل اختلافات... 506

الف) قانون حاکم.. 506

ب) حل و فصل اختلافات... 509

فصل چهاردهم: نفت و سازمانهای بين‌المللی 511

گفتار اول: اوپک..... 513

الف) شرایط عضویت در سازمان و کشورهای عضو. 514

ب) اهداف سازمان.. 514

ج) ارکان سازمان.. 516

د) عملکرد سازمان.. 518

ﻫ) وضعیت فعلی سازمان.. 523

گفتار دوم: آژانس بین‌المللی انرژی.. 527

الف) اهداف و مأموریتهای آژانس.... 528

1. افزایش ذخایر نفت... 529

2. عرضه ذخایر. 529

3. کاهش تقاضا 530

4. ایجاد سامانه اطلاعات انرژی.. 531

5. تلفیق سیاستهای انرژی و محیط زیست... 532

ب) ساختار سازمانی آژانس.... 533

گفتار سوم: سازمان تجارت جهانی.. 537

الف) نفت و سازمان تجارت جهانی.. 539

ب) اوپک و سازمان تجارت جهانی.. 541

گفتار چهارم: پیمان منشور انرژی.. 544

الف) تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه انرژی.. 547

ب) تجارت آزاد کالاها و محصولات انرژی.. 549

ج) ترانزیت... 552

د) حل و فصل اختلافات... 554

ﻫ) حق حاکمیت بر منابع طبیعی، قراردادهای نفتی و پیمان منشور انرژی.. 556

گفتار پنجم: سایر ترتیبات بین‌المللی.. 557

الف) مجمع بين‌المللی انرژی.. 558

ب) مجمع کشورهای صادرکننده گاز. 559

فصل پانزدهم: نفت و ضوابط حفظ محیط زیست... 562

گفتار اول: عملیات نفتی و رعایت ضوابط زیست محیطی.. 564

الف) رعایت ضوابط زیست محیطی در قراردادهای نفتی.. 566

ب) رعایت ضوابط زیست محیطی در مقررات ایران.. 570

1. مفهوم آلودگی محیط زیست... 572

2. لزوم رعایت ضوابط زیست محیطی در فعالیتهای نفتی.. 573

3. ارزیابی پیامدهای زیست محیطی.. 574

4. جلوگیری از آلودگی خاک.... 577

5. جلوگیری از آلودگی آب شرب و آبهای زیر زمینی.. 578

6. جلوگیری از آلودگی هوا 579

7. مقابله با سوانح زیست محیطی.. 580

گفتار دوم: آلودگیهای نفتی دریایی.. 581

الف) ضوابط بین‌المللی.. 582

1. کنوانسیون بین‌المللی جلوگیری از آلودگی نفتی دریا 583

2. کنوانسیون بین‌المللی مسئولیت ناشی از خسارات آلودگی نفتی.. 583

3. کنوانسیون بین‌المللی تأسيس صندوق بين‌المللي جبران خسارت آلودگي نفتي.. 586

4. کنوانسیون جلوگیری از آلودگی دریایی ناشی از دفع مواد زاید و دیگر مواد. 588

5. کنوانسیون بین‌المللی جلوگیری از آلودگی ناشی از کشتیها 588

6. کنوانسیون بین‌المللی آمادگی، مقابله و همکاری در برابر آلودگی نفتی.. 590

7. کنوانسیون بین‌المللی مسئولیت مدنی برای خسارت آلودگی نفت سوخت کشتی.. 590

ب) ضوابط منطقه‌ای (خلیج فارس و دریای خزر). 591

1. خلیج فارس و دریای عمان. 591

2. دریای خزر. 594

ج) ضوابط ملی (ایران). 595

گفتار سوم: تغییرات آب و هوا 596

الف) كنوانسيون چارچوب تغييرات آب و هوا 597

ب) پروتكل كيوتو. 602

ج) روشهاي انعطاف پذير. 604

1. اجراي مشترك.... 604

2. تجارت انتشار. 605

3. روش توسعه پاك.... 606

فصل شانزدهم: نفت و حل و فصل اختلافات... 608

گفتار اول: ترتیبات قراردادی.. 609

الف) شروط تكميل كننده قرارداد. 610

ب) شروط تغيير كار. 611

ج) شرط تعديل قيمت... 613

1. شرط كامله الوداد. 614

2. پيشنهاد صادقانه. 614

3. شرط مذاكره مجدد. 614

4. تعديل خودكار قيمت... 615

5. تعديل دوره‌اي.. 615

د) شرط ثبات قرارداد. 615

گفتار دوم: روشهای جايگزين.. 616

الف) مذاكره. 617

ب) كارشناسي.. 619

ج) سازش و ميانجيگري.. 623

گفتار سوم: روشهای حقوقی.. 629

الف) داوری.. 630

1. دلایل توسعه داوری.. 630

2. قرارداد/شرط داوري.. 634

3. شرط داوری در قراردادهای نفتی و اصل 139 قانون اساسی.. 641

4. شرط داوری و موافقتنامه‌های دو جانبه و چند جانبه سرمایه‌گذاری خارجی.. 647

5. شرط داوری در قراردادهای نفتی پس از انقلاب اسلامی.. 650

ب) دادرسي‌ 653

1. دادگاه صالح‌ 653

2. تعيين دادگاه توسط طرفين.. 655

3. اجراي آرای دادگاه‌هاي خارجي.. 657

کتابنامه. 661

الف) منابع فارسی و عربی.. 661

ب) منابع انگليسی.. 666

ج) اسناد بين‌المللی.. 675

د) پرونده‌های بين‌المللی.. 678

فهرست موضوعی.. 680

 

نظری ثبت نشده

دیدگاه شما