فهرست تفصیلی

پیش‌گفتار   11

مقدمه  13

بخش اول:  حقوق نرم در سیستم حقوق بین‏الملل. 29

درآمد: 29

فصل اول. شناخت سیستمیک حقوق نرم  33

گفتار اول. حقوق نرم در میانه همزیستی و همکاری بین‏المللی.. 40

1. اجتماع بین‏المللی.. 47

2. جامعه بین‏المللی.. 53

گفتار دوم. جایگاه حقوق نرم در سلسله مراتب قواعد حقوقی بین‎المللی.. 63

1. سلسله مراتب ساختاری.. 65

2. سلسله مراتب ماهوی.. 70

فصل دوم. حقوق نرم در فرایند قانون‏گذاری بین‏المللی   78

گفتار اول. فعالان عرصه قانون‏گذاری ‏بین‏المللی.. 82

1. مقام‏های عمومی دولتی.. 88

2. کارشناسان دولتی.. 90

3.  نهادهای رسمی مشورتی علمی و فنی در سازمان‏های بین‏المللی.. 92

4. سازمان‏ها و نهادهای بین‏المللی مرکب از مقام‏های عمومی و خصوصی.. 93

5. نهادها و سازمان‏های خصوصی.. 95

6.  سازمان‏های بین‏المللی  غیردولتی.. 96

گفتار دوم. علل توسل به حقوق نرم در فرایند قانون‏گذاری بین‏المللی.. 103

1. تاثیر کیفیت همکاری بین‏المللی در کاربرد حقوق نرم یا حقوق سخت... 106

2. عوامل موثر در گزینش حقوق نرم. 116

الف. میزان تاثیر یک توافق بین‏المللی بر حاکمیت دولت‏های مذاکره‏کننده. 117

ب. پایین بودن سطح تعارض منافع.. 118

پ. ارزیابی طرف‏های یک توافق بین‏المللی از میزان پایبندی طرف‏های دیگر. 119

ت. شتاب تحولات و عدم یقین درباره آینده. 120

گفتار سوم. مزایای حقوق نرم. 126

1. انعطاف در مذاکره. 127

2. تسهیل شیوه‏های نوین نمایندگی در فرایند قانون‏گذاری ‏بین‏المللی.. 131

3. عدم نیاز به تصویب در مراجع قانونی داخلی.. 132

بخش دوم: شناخت ماهیت حقوق نرم. 135

درآمد  135

فصل اول. ارادی بودن نظام حقوق بین‏الملل و محدودیت‏های آن   143

گفتار اول. محدودیت‏های تراضی دولت‏ها در حقوق بین‏الملل. 146

1. حقوق عرفی.. 147

2. تصمیم‎های شورای امنیت... 149

3. آرای مراجع قضایی بین‏المللی.. 152

4. فعالیت‎های سازمان‏های بین‏المللی.. 155

گفتار دوم. کارکرد حقوق نرم در محدود کردن تراضی دولت‏ها 159

1. بررسی موردی قطعنامه مجمع عمومی در باره «سند غیرالزام‏آور درباره مدیریت پایدار همه گونه‎های جنگل» 160

2. بررسی موردی سامانه مهار فناوری موشکی.. 163

فصل دوم. معیار ماهوی برای بازشناسی اسناد حقوق نرم از معاهدات   166

گفتار اول. تمیز حقوق نرم از معاهده برابر کنوانسیون 1969 وین در باره حقوق معاهدات.. 169

1. توافقی بودن معاهده. 171

2. بین‏المللی بودن معاهده. 173

3. مکتوب بودن معاهده. 174

4. نام‏های یک معاهده. 176

5. تعداد اسناد حاوی معاهده. 177

6. مشمول حقوق بین‏الملل بودن.. 178

گفتار دوم. شاخص‎های تعیین نیت در تمیز اسناد الزام‎آور حقوقی بین‏المللی.. 182

1. امضا، پاراف و تصویب... 184

2. قید لازم‎الاجرا شدن.. 186

3. قید حل و فصل قضایی اختلاف... 186

4. اعمال حق شرط.. 188

5. بیانیه‏های صادرشده در زمان امضا و پیوستن به معاهده. 189

6. ثبت بین‏المللی معاهده. 190

گفتار سوم. نقش نیت در تعیین ماهیت حقوقی موافقتنامه‎های بین‎المللی بر اساس آرای دیوان بین‎المللی دادگستری   192

فصل سوم. بررسی و نقد دکترین در باره حقوق نرم  196

گفتار اول. مکتب حقوق طبیعی.. 196

گفتار دوم. پوزيتيويسم. 199

گفتار سوم. نگاه انتقادی و پسامدرن. 208

گفتار چهارم. حقوق اساسی‎گرایی.. 215

بخش سوم: رابطه حقوق نرم با حقوق سخت.. 221

درآمد  221

فصل اول. تعامل حقوق نرم با حقوق سخت   226

گفتار اول. تاثیر حقوق نرم در تکمیل منابع حقوق. 228

1. تکمیل حقوق سخت از راه حقوق نرم به دلیل عدم امکان وضع قواعد حقوقی.. 229

2. تکمیل حقوق موضوعه توسط مصوبات غیر الزام‏آور سازمان‏ها یا کنفرانس‎های بین‏المللی   238

گفتار دوم. اعتبار حقوقی و الزام‏آور بودن مصوبات ماهوی سازمان‏ها و کنفرانس‎های بین‏المللی   241

1. تحلیل آرای دیوان بین‏المللی دادگستری در باره اعتبار و الزام حقوقی مصوبات ماهوی سازمان‏های بین‏المللی   241

2. بررسی موردی اعتبار و الزام حقوقی مصوبات آژانس بین‏المللی انرژی هسته‏ای.. 248

3. بررسی موردی اعتبار و الزام حقوقی مصوبات سازمان منع سلاح‎های شیمیایی.. 249

4. بررسی اعتبار و الزام حقوقی مصوبات کنفرانس‎های دولت‏های طرف معاهدات زیست محیطی   252

گفتار سوم. تزاحم حقوق نرم با منابع حقوق بین‏الملل. 254

فصل دوم. تاثیرات حقوق نرم بر منابع حقوق بین‏الملل  273

گفتار اول. افزایش توسل به منابع غیر رسمی و کاهش نقش منابع رسمی حقوق بین‏الملل. 274

گفتار دوم. گسترش استاندارهای رفتاری به موجب حقوق نرم. 281

1. بررسی موردی کردارنامه رویه‏های تجاری محدود کننده. 284

2. بررسی موردی کردارنامه موشکی لاهه. 285

گفتار سوم. کاستن از پراکندگی حقوق بین‏الملل. 288

گفتار چهارم. گسست الزام حقوقی از پایبندی.. 299

1. تعریف پایبندی.. 306

2. سازوکارهای پایبندی.. 307

اول، سازوکار گزارش‏دهی و خود‎اظهاری.. 307

دوم. سازوکار نظارت بر حسن اجرای تعهدات... 309

پ. واکنش به ناپایبندی.. 310

ت. سازوکار حل اختلاف... 311

نتیجه‏گیری   315

1. فرایند قانون‏گذاری در حقوق بین‏الملل مبهم است    315

2. حقوق نرم مشارکت حقوق بین‏الملل را در تدبیر زیست بین‏المللی تسهیل می‏کند   317

3. حقوق نرم راهکاری حقوق محور است که بیش از الزام حقوقی بر پایبندی تاکید می‏کند   318

4. حقوق نرم معیارهای تمایز پدیدار حقوقی از غیرحقوقی را توسعه داده است    320

5. حقوق نرم عموما قواعد حقوقی موجود را تکمیل و حقوق بین‏الملل را توسعه می‏دهد   323

6. حقوق نرم می‏تواند در تزاحم با قواعد حقوقی موجود به کار رود  325

سخن آخر: حقوق نرم در میانه بیم و امید  327

فهرست منابع   331

الف. کتاب‎ها و مقاله‎های فارسی   331

ب. کتاب‎های انگلیسی   331

پ. مقاله‏های انگلیسی   336

ت. آرا و احکام دیوان‏ها و دادگاه‏های بین‏المللی   360

ث. اسناد، معاهدات، مصوبات و گزارش‎های بین‏المللی   363

1. سازمان ملل متحد   363

2. اتحادیه اروپا 366

3. سازمان‏ها و اسناد بین‏المللی  خلع سلاح و مهار تسلیحات و جرائم سازمان یافته  367

4. سازمان بهداشت جهانی   372

5. سازمان‏ها و اسناد بین‏المللی محیط زیستی   372

6. سازمان تجارت جهانی   373

7. سازمان دولت‏های میان آمریکایی   373

ج. گزارش‏های کمیسیون حقوق بین‏الملل   373

چ. سایت‏های مرجع   374