فهرست مطالب

دیباچه. 11

درآمد.. 15

بخش اول: زمینه‌های سیاست کیفری سخت‌گیرانه

فصل اول: زمینه‌های سیاسی ـ اقتصادی.. 25

مبحث اول: زمینه‌ی سیاسی. 27

گفتار اول: سیاسی شدن مفهوم جرم در پرتو اندیشه‌های سیاسی محافظه‌کارانه و لیبرالی   29

بند اول: جرم از منظر دیدگاه‌های سیاسی محافظه‌کار و لیبرال.. 30

بند دوم: تأثیرپذیری دیدگاه‌های لیبرالی از دیدگاه‌های محافظه‌کارانه. 34

گفتار دوم: توسعه سیاسی ـ انتخاباتی مفهوم جرم. 35

بند اول: جابه‌جایی جرم از حوزه سیاست‌گذاری کیفری به حوزه سیاست‌گذاری عمومی   36

الف) تأثیر قدرت گرفتن اندیشه‌های محافظه‌کارانه در عرصه انتخابات سیاسی و سخت‌گیرانه شدن سیاست کیفری   37

1ـ بهره‌گیری محافظه‌کاران از مسأله جرم در مبارزات انتخاباتی.. 38

2ـ تأثیر فعالیت‌های محافظه‌کاران در شکل‌گیری گرایش‌های سخت‌گیرانه کیفری   42

ب) بهره‌برداری لیبرال‌ها از مسأله جرم در مبارزات انتخاباتی.. 46

بند دوم: سیاسی شدن جرم؛ در پرتو توسعه سیاسی ـ انتخاباتی.. 50

مبحث دوم: زمینه‌ی اقتصادی.. 54

گفتار اول: ظهور و افول دولت رفاهی.. 55

بند اول: دولت رفاه؛ مبانی و ویژگی‌ها 56

بند دوم: شکست دولت رفاه و بازگشت به دولت لیبرال.. 60

الف) افول دولت رفاه و اقتصاد مختلط... 61

ب) انتقادات وارد بر دولت رفاه. 63

ج) گذار از دولت رفاه به دولت نئولیبرال.. 64

گفتار دوم: ظهور دولت نئولیبرال.. 65

بند اول: انطباق نظریه دولت رفاه با سیاست کیفری مداراکننده. 66

بند دوم: شکست ایده دولت رفاه؛ بستری برای سخت‌گیری کیفری.. 67

بند سوم: بحران اقتصادی اخیر و تأثیر آن در سیاست کیفری.. 71

بند چهارم: صنایع زندان.. 73

فصل دوم: زمینه‌های جرم‌شناختی.. 75

مبحث اول: شکست سیاست اصلاح و درمان و پیشگیری از جرم 76

گفتار اول: گذار از رویکرد بالینی جرم‌شناسی.. 77

بند اول: شکست جرم‌شناسی بالینی از گذر تغییر رویکردهای جرم‌شناسی.. 78

الف) رویکرد علّت‌محور به جرم. 78

ب) رویکرد واکنش اجتماعی‌محور به جرم. 80

ج) رویکرد عمل مجرمانه‌محور به جرم. 82

بند دوم: اعلام رسمی شکست سیاست اصلاح و درمان.. 84

گفتار دوم: تحول رسالت کیفر در پرتو تغییر رویکردهای جرم‌شناسی.. 86

مبحث دوم: ظهور احساس ترس از جرم 90

گفتار اول: ارتباط میان ناامنی و احساس ناامنی؛ نقشِ رسانهها 91

بند اول: پوشش رسانه‌ای جرم و ایجاد احساس ناامنی و ترس از جرم. 93

بند دوم :تأثیر پوشش رسانه‌ای جرم و ایجاد گرایش‌های سخت‌گیرانه. 95

گفتار دوم: تحولات کمّی و کیفیِ بزهکاری.. 98

بند اول: افزایش جرایم.. 98

بند دوم: تغییرات کِیفی بزهکاری.. 99

الف) جهانی شدن جرم. 100

ب) رویدادهای تروریستی.. 103

گفتار سوم: تحولات فرهنگی ـ اجتماعی و تشدید احساس ترس از جرم. 106

بند اول: فرهنگ جدید کنترل جرم. 107

بند دوم: تجلی جرم‌شناختی فرهنگ جدید کنترل جرم در سخت‌گیرانه شدن سیاست کیفری   109

الف) جرم‌شناسی راست جدید.. 110

ب) جرم‌شناسی خودی و غیرخودی.. 113

مبحث سوم: بزه‌دیده‌محوری؛ عاملی مهم در سخت‌گیرانه‌شدن  سیاست کیفری.. 115

گفتار اول: از بزه‌دیده‌شناسی تا بزه دیده‌فریبی.. 116

بند اول: بزه‌دیده‌شناسی نخستین (علمی). 117

بند دوم: تولد بزه‌دیده‌شناسی حمایت‌محور. 120

گفتار دوم: تحولات بزه‌دیده‌شناسی و بازتاب آن در سیاست کیفری.. 121

بخش دوم: گونه‌ها و جلوه‌های سیاست کیفری سخت‌گیرانه

فصل اول: سیاست کیفری سخت‌گیرانه؛ گونه‌ها، مضامین و ویژگی‌ها 126

مبحث اول: گونه‌شناسی سیاست کیفری سخت‌گیرانه. 127

گفتار اول: سیاست کیفری عوام‌گرا در مقابل سیاست کیفری علمی.. 128

گفتار دوم: سیاست کیفری سخت‌گیرانه عوام‌گرا 130

بند اول: عوام‌گرا شدن سیاست کیفری.. 131

الف) عوام‌گرایی و مضامین آن.. 131

ب) عوام‌گرایی کیفری.. 133

ج) انطباق سیاست کیفری سخت‌گیرانه غیرعلمی و عوام‌گرایی.. 135

بند دوم: ابزارهای سخت‌گیری کیفری عوام‌گرا 136

مبحث دوم: عوامل تقویت‌کننده سیاست کیفری سخت‌گیرانه عوام‌گرا 141

گفتار اول: نقش افکار عمومی در عوام‌گرایی کیفری.. 141

گفتار دوم: عوام‌گرایی کیفری در تعامل با دیگر رویکردها 149

بند اول: عدالت استحقاقی.. 149

بند دوم: رویکردهای حقوق بشری.. 151

بند سوم: عدالت سنجشی یا مدیریت ریسک جرم. 152

بند چهارم: عدالت ترمیمی.. 153

فصل دوم: جلوه‌های سیاست کیفری سخت‌گیرانه. 157

مبحث اول: جلوه‌های تقنینی سیاست کیفری سخت‌گیرانه. 158

گفتار اول: جلوه‌های تقنینیِ ماهوی سیاست کیفری سخت‌گیرانه. 160

بند اول: لغو نظام محکومیت‌های نامعین.. 161

الف) قطعیت حکم.. 161

ب) قوانین سه ضربه. 164

بند دوم: جلوه‌های سخت‌گیری کیفری در قانون‌گذاری ایران.. 167

الف) قانون اصلاح قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت غیر مجاز می‌کنند   168

ب) طرح تشدید مجازات جرایم اخلال در امنیت روانی جامعه. 170

ج) طرح تشدید مبارزه با جرایم خشونت‌بار. 174

د) سیاست کیفری سخت‌گیرانه در قبال مواد مخدر. 175

هـ) قانون مجازات اسلامی مصوب 1/2/1392. 179

گفتار دوم: جلوه‌های تقنینیِ شکلی سیاست کیفری سخت‌گیرانه. 180

بند اول: تفویض صلاحیت دادگاه اطفال به دادگاه بزرگسالان.. 181

بند دوم: بازداشت مظنونان جنگ با تروریسم در آمریکا 182

بند سوم: قوانین مربوط به نشان‌دار کردن مجرمان جنسی.. 183

بند چهارم: جلوه‌های سخت‌گیری در قوانین کیفری شکلی ایران.. 184

مبحث دوم: جلوه‌های اجرایی ـ قضایی سیاست کیفری سخت‌گیرانه. 185

گفتار اول: سیاست تسامح صفر نمادی از سخت‌گیری کیفری.. 186

گفتار دوم: گفتمان مسئولان قضایی ـ اجرایی.. 190

نتیجه‌گیری.. 197

منابع و مآخذ.. 207

منابع فارسی. 207

کتاب‌ها 207

مقاله‌ها 209

پایان‌نامه‌ها 211

تقریرات... 211

منابع انگلیسی. 212

کتاب‌ها 212

مقاله‌ها 213