0

تحول حقوق تجارت بین الملل در سازمان جهانی تجارت

handle
روی جلد
پشت جلد

به منظور تسهیل ارجاع و دسترسی به مطالب، این كتاب را به جز مقدمه و نتیجه­گیری، در چهار فصل سازمان­دهی كرده­ایم. مقدمه كتاب به تبیین موضوع تحقیق پرداخته است. در فصل اول تحت عنوان كلیات، روند شكل­گیری و تحول حقوق تجارت بین­الملل تا زمان تشكیل سازمان جهانی تجارت مورد بررسی قرار می­گیرد. در این فصل به خصوص با توجه به ضرورت كامل بودن مطلب، بر نحوه شكل­گیری، مبانی عملكرد و علی­الخصوص ادوار مذاكراتی گات 1947 و سپس بر اهداف و اصول بنیادین سازمان جهانی تجارت تأكید خواهیم كرد. البته با توجه به كثرت مطالعات توصیفی در مورد ساختار و مقررات گات 1947 و سازمان جهانی تجارت در ادبیات مرتبط به زبان فارسی، این فصل تا سرحد امكان مختصر خواهد بود. در عین حال تلاش شده است در تبیین مقررات و اصول و قواعد سازمان جهانی تجارت از دیدگاه متفاوتی به آن­ها توجه شود.

در فصل دوم به موضوعات سنتی تحت پوشش حقوق تجارت بین­الملل و تحول آن­ها در دوران گات و به خصوص در سازمان جهانی تجارت می­پردازیم. این موضوعات عبارت­اند از تعرفه­ها و محدودیت­های مقداری فرا راه تجارت. در همین فصل موضوعاتی چون یارانه­ها، اقدامات حفاظتی و ضدقیمت­شكنی نیز بررسی شده­اند. فصل سوم به تحول حقوق تجارت بین­الملل در حوزه­های جدیدتری همچون تجارت خدمات، جنبه­های تجاری حقوق مالكیت‌های فكری و ضوابط سرمایه­گذاری مرتبط با تجارت در سازمان جهانی تجارت پرداخته است. در فصل چهارم به موضوعاتی چون محیط زیست، رقابت و سلامت می­پردازیم كه تنها پس از تشكیل سازمان جهانی تجارت ارتباط­شان با تجارت مورد توجه قرار گرفته­اند و البته هنوز هم این ارتباط محل مناقشه بسیار است. در پایان به نتیجه­گیری این كتاب از تحقیقات به عمل آمده می­پردازیم. در همین فصل همچنین سعی كرده­ایم با نگاهی رو به آینده، مسیر پیش روی محققان در ادامه این تحقیق را ترسیم كنیم.

مقدمه. 17

 

فصل اول ـ کلیات

بخش اول ـ تاریخ شکل‌گیری تجارت بین‌الملل.. 29

بخش دوم ـ نظریات تجارت بین‌الملل در بستر تاریخ.. 30

بخش سوم ـ تجارت بین‌الملل در دوره 1860 تا 1913. 34

گفتار اول ـ معاهده كابدن ـ شوالیه. 34

گفتار دوم ـ موافقت‌نامه‌های دوجانبه و الگوی رفتار دولت كامله الوداد. 35

بخش چهارم ـ سقوط نظام تجارت بین‌الملل.. 37

گفتار اول ـ جنگ جهانی اول و دوره پس از آن.. 37

گفتار دوم ـ قانون تعرفه اسموت ـ هاولی در ایالات متحده. 39

بخش پنجم ـ نظام حقوقی گات... 41

گفتار اول ـ شكل‌گیری گات... 41

گفتار دوم ـ مقاوله‌نامه اجرای موقت گات... 44

گفتار سوم ـ اهداف گات... 46

گفتار چهارم ـ اصول بنیادین گات... 46

مبحث اول ـ شفافیت... 47

مبحث دوم ـ قابلیت پیش‌بینی.. 47

مبحث سوم ـ عدم تبعیض..... 48

مبحث چهارم ـ تلاش مستمر در جهت آزادسازی تجارت... 49

مبحث پنجم ـ تجارت منصفانه. 49

گفتار پنجم ـ ادوار مذاكراتی گات... 51

بخش ششم ـ مذاكرات دور اروگوئه و تأسیس سازمان جهانی تجارت... 63

گفتار اول ـ مقدمات آغاز دور اروگوئه. 66

گفتار دوم ـ اجلاس پونتا دل استه. 68

گفتار سوم ـ مرحله اول مذاکرات: 1990 ـ 1986. 69

گفتار چهارم ـ مرحله پایانی مذاکرات 1994 ـ 1991. 71

بخش هفتم ـ سازمان جهانی تجارت، اصول و اهداف... 74

گفتار اول ـ آزادسازی تجارت... 76

گفتار دوم ـ حمایت از اقتصاد داخلی.. 78

گفتارسوم ـ ضمانت اجرا 81

بخش هشتم ـ جایگاه سازمان جهانی تجارت در حقوق تجارت بین‌الملل و حقوق بین‌الملل
اقتصادی
.. 83

 

فصل دوم ـ تحول در حوزه‌های سنتی حقوق تجارت بین‌الملل

بخش اول ـ مقررات حاكم بر ابزارهای تجاری.. 90

گفتار اول ـ منع محدودیت‌های مقداری.. 90

مبحث اول ـ انتساب اقدامات به دولت... 92

مبحث دوم ـ اقدامات تحت شمول ممنوعیت... 95

مبحث سوم ـ معیارهای بررسی در فرآیند حل‌وفصل اختلافات... 97

مبحث چهارم ـ رابطه میان ماده 11 گات و سایر مقررات گات... 99

گفتار دوم ـ كاهش تعرفه‌ها 100

مبحث اول ـ دست‌آوردهای تلاش برای كاهش تعرفه‌ها 101

مبحث دوم ـ تفسیر جداول امتیازات... 105

مبحث سوم ـ نقش نظام هماهنگ در تفسیر جداول تعرفه‌ای.. 106

مبحث چهارم ـ لزوم رعایت مقررات سازمان جهانی تجارت در تنظیم جداول تعرفه‌ای.. 107

مبحث پنجم ـ اعمال تغییر در حمایت تعرفه‌ای پس از تثبیت تعرفه‌ها 108

بند اول ـ تغییر تعرفه‌ها از نوعی به نوع دیگر. 109

بند دوم ـ بازپس‌گیری امتیازات تعرفه‌ای اعطا شده به اعضای سابق سازمان
جهانی تجارت
... 109

بند سوم ـ مذاكرات مجدد در خصوص امتیازات تعرفه‌ای.. 110

الف ـ دارندگان حق مذاكره‌كننده ابتدایی.. 111

ب ـ كشورهای دارای منافع تأمین‌كننده اصلی.. 112

پ ـ كشورهای دارای منافع اساسی.. 113

ت ـ اعمال نتایج مذاكرات مجدد. 113

بند چهارم ـ مخارج و هزینه‌های مربوط به خدمات ارائه شده. 116

بخش دوم ـ مقررات حاكم بر ابزارهای داخلی.. 119

گفتار اول ـ قاعده رفتار ملی.. 120

گفتار دوم ـ قلمرو قاعده رفتار ملی.. 121

گفتار سوم ـ مفهوم حقوقی قاعده رفتار ملی در رابطه با اقدامات مالی.. 123

مبحث اول ـ كاركرد قاعده رفتار ملی در مورد محصولات مستقیماً رقیب و قابل
جایگزینی
.. 124

بند اول ـ تعریف و شناسایی محصولات مستقیماً رقیب و قابل جایگزینی.. 124

بند دوم ـ ویژگی "متضمن حمایت از تولید داخلی" بودن.. 128

مبحث دوم ـ كاركرد قاعده رفتار ملی در مورد محصولات مشابه. 136

بند اول ـ تعریف و شناسایی محصولات مشابه. 136

بند دوم ـ اخذ مالیات بیشتر. 139

گفتار چهارم ـ مفهوم حقوقی قاعده رفتار ملی در رابطه با اقدامات غیرمالی.. 139

مبحث اول ـ اقدام قابل انتساب به دولت... 140

مبحث دوم ـ تأثیرگذاری بر بازار داخلی.. 140

مبحث سوم ـ مشابهت محصولات... 141

گفتار پنجم ـ تحول معیار اثبات رفتار تبعیض‌آمیز در اقدامات داخلی.. 151

بخش سوم ـ مقررات حاکم بر "حمایت‌های اقتضایی". 156

گفتار اول ـ امنیت ملی.. 157

گفتاردوم ـ مشکلات تراز پرداخت‌ها 169

گفتار سوم ـ محدودیت‌های ارزی.. 171

گفتار چهارم ـ اقدامات ضدقیمت‌شكنی.. 175

مبحث اول ـ رفتار غیرمنصفانه از طریق تبعیض قیمتی.. 176

مبحث دوم ـ تشخیص وجود قیمت‌شكنی.. 180

مبحث سوم ـ تشخیص ورود لطمه. 184

بند اول ـ فروش محصول به قیمت پایین‌تر از هزینه‌ها 184

بند دوم ـ تبعیض قیمتی در سطح بین‌المللی.. 185

مبحث چهارم ـ مقابله با قیمت‌شكنی.. 185

مبحث پنجم ـ نظام حقوقی گات/WTO و اقدامات ضدقیمت‌شكنی.. 186

مبحث ششم ـ تحقیقات... 188

بند اول ـ تشخیص وجود قیمت‌شكنی.. 190

بند دوم ـ تشخیص ورود لطمه. 196

بند سوم ـ تشخیص وجود رابطه علّی.. 198

بند چهارم ـ مفهوم بنگاه‌های داخلی.. 199

بند پنجم ـ اعمال اقدامات ضد قیمت‌شكنی.. 200

گفتار پنجم ـ یارانه‌ها و اقدامات جبرانی.. 203

مبحث اول ـ عناصر اساسی نظام حقوقی حاكم بر یارانه‌ها در سازمان جهانی تجارت... 204

بند اول ـ تاریخچه حقوق حاكم بر یارانه‌ها و اقدامات جبرانی.. 204

بند دوم ـ مفهوم "یارانه". 205

بند سوم ـ نحوه برخورد سازمان جهانی تجارت با یارانه‌ها 206

بند چهارم ـ نحوه پاسخ‌گویی به لطمات ناشی از تجارت محصولات برخوردار از
یارانه
. 207

مبحث دوم ـ تشخیص وجود یارانه. 207

بند اول ـ وجود كمك مالی.. 208

بند دوم ـ كمك مالی از سوی دولت... 210

بند سوم ـ كمك مالی متضمن اعطای منفعت... 211

بند چهارم ـ ضرورت "خاص بودن" یارانه. 213

مبحث سوم ـ یارانه‌های ممنوع. 215

بند اول ـ یارانه‌های صادراتی.. 215

بند دوم ـ یارانه‌های جایگزینی واردات یا محتوای داخلی.. 217

بند سوم ـ چاره‌كارهای چندجانبه در مقابل یارانه‌های ممنوع. 218

مبحث چهارم ـ یارانه‌های قابل تعقیب... 219

بند اول ـ یارانه‌های متضمن وارد آمدن لطمه. 219

بند دوم ـ یارانه‌های متضمن از بین رفتن یا لطمه دیدن منافع سایر اعضا 220

بند سوم ـ یارانه‌های متضمن ورود آسیب جدی.. 221

بند چهارم ـ چاره‌کارهای چندجانبه برای مقابله با یارانه‌های قابل تعقیب... 222

مبحث پنجم ـ اقدامات جبرانی.. 222

بند اول ـ شرایط وضع عوارض جبرانی.. 223

بند دوم ـ انجام تحقیقات مربوط به عوارض جبرانی.. 223

بند سوم ـ اعمال اقدامات جبرانی.. 224

گفتار ششم ـ اقدامات حفاظتی.. 225

مبحث اول ـ ماده 19 گات و موافقت‌نامه اقدامات حفاظتی.. 226

مبحث دوم ـ انجام تحقیقات اقدامات حفاظتی.. 229

بند اول ـ تشخیص افزایش واردات... 229

بند دوم ـ تحولات پیش‌بینی نشده. 230

بند سوم ـ تشخیص لطمه. 231

الف ـ لطمه جدی.. 232

ب ـ تهدید لطمه جدی.. 232

بند چهارم ـ عوامل مورد بررسی در تعیین وجود لطمه جدی یا تهدید لطمه جدی.. 233

بند پنجم ـ بنگاه‌های داخلی.. 234

بند ششم ـ رابطه علی.. 234

مبحث سوم ـ محدودیت‌های اعمال اقدامات حفاظتی.. 235

بند اول ـ تشابه. 235

بند دوم ـ عدم انتساب... 237

بند سوم ـ میزان اقدامات حفاظتی.. 237

بند چهارم ـ رفتار گزینشی.. 237

بند پنجم ـ دوره زمانی اعمال اقدامات حفاظتی.. 238

 

فصل سوم ـ تحول در موضوعات جدید حقوق تجارت بین‌الملل

بخش اول ـ تجارت خدمات... 240

گفتار اول ـ موافقت‌نامه عمومی تجارت خدمات... 241

گفتار دوم ـ رابطه میان گاتس و گات... 245

گفتار سوم ـ حوزه پوشش گاتس.... 246

گفتار چهارم ـ تعهدات عمومی.. 248

مبحث اول ـ قاعده رفتار دولت كامله‌الوداد. 248

مبحث دوم ـ الزامات مرتبط با رقابت... 250

مبحث سوم ـ استثنائات عمومی.. 250

گفتار پنجم ـ تعهدات خاص..... 252

مبحث اول ـ دسترسی به بازار. 253

مبحث دوم ـ رفتار ملی.. 255

گفتار ششم ـ روند مذاكرات تجارت خدمات پس از دور اروگوئه. 257

مبحث اول ـ مذاكرات بخشی بلافاصله پس از دور اروگوئه. 259

مبحث دوم ـ مذاكرات در مورد قواعد.. 260

مبحث سوم ـ مذاكرات سال 2000 گاتس و دور دوحه. 262

گفتار هفتم ـ تحلیل عملكرد گاتس پس از دور اروگوئه. 263

مبحث اول ـ فقدان اطلاعات اساسی برای هدایت مذاكره‌كنندگان.. 264

مبحث دوم ـ فقدان الگوهای پذیرفته شده در تجارت خدمات... 267

مبحث سوم ـ ابهام در اجرای قوانین گاتس.... 268

بخش دوم ـ حمایت از حقوق مالكیت فكری.. 271

گفتار اول ـ حقوق مالكیت فكری در دوران گات... 273

گفتار دوم ـ موافقت‌نامه جنبه‌های تجاری حقوق مالكیت فكری (تریپس). 275

گفتار سوم ـ موردكاوی برخی دعاوی مرتبط با حقوق مالكیت فكری.. 278

مبحث اول ـ محصولات دارویی هندوستان.. 278

مبحث دوم ـ داروهای ژنریك كانادا 282

مبحث سوم ـ دوره زمانی حمایت از حق اختراع در كانادا 283

گفتار چهارم ـ روند تحول حقوق مالكیت فكری در سازمان جهانی تجارت... 285

مبحث اول ـ تحول به وسیله رویه قضایی.. 285

مبحث دوم ـ دسترسی به دارو و بهداشت عمومی.. 289

گفتار پنجم ـ موضوعات مورد اختلاف... 292

مبحث اول ـ پایان حق مالكیت فكری و واردات موازی.. 292

مبحث دوم ـ رویه‌های ضدرقابتی.. 295

مبحث سوم ـ نشانه‌های جغرافیایی.. 297

گفتار ششم ـ حقوق مالكیت فكری در فراسوی WTO.. 299

مبحث اول ـ سازمان جهانی مالكیت فكری (وایپو). 299

مبحث دوم ـ مقررات فراتر از تریپس در موافقت‌نامه‌های تجارت آزاد. 300

مبحث سوم ـ رویكردهای حقوق بشری به تریپس.... 303

بخش سوم ـ تجارت و سرمایه‌گذاری.. 304

گفتار اول ـ مقررات حاكم بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در گذر تاریخ.. 306

مبحث اول ـ سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، موضوعی تحت حاكمیت قوانین داخلی.. 307

مبحث دوم ـ اولین تلاش‌ها برای ایجاد ساختاری چندجانبه در مورد سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی   308

مبحث سوم ـ اقدامات دوجانبه. 310

مبحث چهارم ـ شكل‌گیری مقررات چندجانبه در حقوق سرمایه‌گذاری مستقیم
خارجی
.. 311

گفتار دوم ـ موافقت‌نامه ضوابط سرمایه‌گذاری مرتبط با تجارت... 314

مبحث اول ـ شكل‌گیری زمینه‌های حقوقی: قانون بررسی  سرمایه‌گذاری خارجی
كانادا
316

مبحث دوم ـ مذاكرات دور اروگوئه در خصوص موافقت‌نامه تریمز. 317

مبحث سوم ـ تبیین مقررات تریمز. 320

گفتار سوم ـ تحلیل رویه قضایی.. 322

مبحث اول ـ بررسی رويه قضایي.. 324

بند اول ـ پرونده جامعه اروپا ـ نظام حاكم بر ورود، فروش و توزیع موز  (جامعه اروپا ـ موز 3)  324

بند دوم ـ پرونده اندونزی ـ اقدامات خاص مؤثر بر صنعت اتومبیل (اندونزی ـ
اتومبیل)
. 325

بند سوم ـ پرونده كانادا ـ برخی اقدامات مؤثر بر صنعت اتومبیل (كانادا ـ پیمان
اتومبیل)
. 326

بند چهارم ـ پرونده هندوستان ـ اقدامات مؤثر بر بخش خودرو (هندوستان ـ
خودرو)
. 328

مبحث دوم ـ رابطه میان موافقت‌نامه تریمز و مواد مرتبط از گات 1994. 329

مبحث سوم ـ تحلیل موضوعات ماهوی پرونده اندونزی ـ اتومبیل.. 333

بند اول ـ رابطه میان موافقت‌نامه تریمز و موافقت‌نامه یارانه‌ها و اقدامات جبرانی.. 333

بند دوم ـ شناسایی یك اقدام به عنوان "ضابطه سرمایه‌گذاری". 335

بند سوم ـ "مرتبط با تجارت" بودن ضوابط سرمایه‌گذاری.. 335

 

فصل چهارم ـ تجارت و موضوعاتی كه اساساً در قلمرو آن نیستند

بخش اول ـ تجارت و محیط زیست... 338

گفتار اول ـ رابطه میان تجارت آزاد و حفاظت محیط زیست... 341

مبحث اول ـ تأثیرات فیزیكی و اقتصادی تجارت آزاد بر محیط زیست... 342

بند اول ـ آثار مثبت... 342

بند دوم ـ آثار منفی.. 345

مبحث دوم ـ تعارض میان نظام حقوقی تجارت بین‌الملل و حقوق محیط زیست... 346

گفتار دوم ـ تاریخچه رابطه تجارت و محیط‌زیست... 349

مبحث اول ـ دوران گات 1947. 349

مبحث دوم ـ بروز تعارضات: دعاوی ماهی تن/دلفین.. 351

مبحث سوم ـ تحولات دوران سازمان جهانی تجارت... 352

گفتار سوم ـ عوامل مؤثر در ارزیابی اقدامات زیست‌محیطی.. 358

مبحث اول ـ آیا اقدام زیست‌محیطی به طور خاص تجارت را هدف می‌گیرد؟. 359

مبحث دوم ـ هدف اقدام زیست‌محیطی چیست؟. 361

مبحث سوم ـ اقدام زیست‌محیطی چندجانبه است یا یك جانبه؟. 363

مبحث چهارم ـ آیا اقدام زیست‌محیطی مورد نظر فراسرزمینی است؟. 367

مبحث پنجم ـ اقدام زیست‌محیطی مورد نظر استاندارد محصول است یا استاندارد "روش فرآوری و تولید"؟  369

مبحث ششم ـ آیا اقدام زیست‌محیطی بر مدارك علمی مبتنی است؟. 371

گفتار چهارم ـ راه‌های پرداختن به موضوعات مرتبط با تجارت و محیط‌زیست... 373

مبحث اول ـ حل مسئله در مراجع قضایی.. 375

بند اول ـ تفسیر قواعد تجاری موجود در ركن حل و فصل اختلافات WTO.. 375

بند دوم ـ ایجاد مراجع بی‌طرف‌تر برای حل و فصل اختلافات مربوط به محیط
زیست
... 377

مبحث دوم ـ حل مسائل زیست‌محیطی از طریق مذاكره برای تنظیم مقررات جدید.. 379

بند اول ـ مذاكره برای اصلاح نظام حقوق تجارت بین‌الملل.. 380

بند دوم ـ ایجاد استانداردهای زیست‌محیطی مشترك در قالب یك سازمان جهانی برای محیط زیست    381

بخش دوم ـ تجارت و سیاست رقابتی.. 382

گفتار اول ـ مقررات مرتبط با سیاست رقابتی در موافقت‌نامه‌های WTO.. 384

گفتار دوم ـ فعالیت‌های تجاری فراملی و قوانین رقابتی.. 385

مبحث اول ـ اجرای فراسرزمینی قوانین رقابتی.. 385

مبحث دوم ـ قوانین ضدتراست ایالات متحده. 386

مبحث سوم ـ قانون رقابت جامعه اروپا 390

مبحث چهارم ـ قوانین سایر كشورها 391

مبحث پنجم ـ آیا سازمان جهانی تجارت برای مذاكرات در خصوص سیاست رقابتی مرجعی مناسب است؟  392

گفتار سوم ـ رویكرد رویه قضایی سازمان جهانی تجارت به سیاست رقابتی.. 393

مبحث اول ـ پرونده ژاپن ـ فیلم عكاسی.. 393

مبحث دوم ـ پرونده ایالات متحده ـ قانون مصوب 1916. 395

مبحث سوم ـ پرونده كانادا ـ لبنیات... 396

مبحث چهارم ـ پرونده مكزیك ـ مخابرات... 397

گفتار چهارم ـ چاره‌كارهای تجاری اقتضایی و سیاست رقابتی.. 398

مبحث اول ـ محدودیت داوطلبانه صادرات... 399

مبحث دوم ـ رابطه میان اقدامات ضدقیمت‌شكنی و قوانین ضدتراست... 401

گفتار پنجم ـ سیاست رقابتی و همكاری‌های بین‌المللی در سازمان جهانی تجارت... 406

بخش سوم ـ تجارت و سلامت... 408

گفتار اول ـ موافقت‌نامه اقدامات بهداشتی و بهداشت گیاهی.. 409

مبحث اول ـ رابطه با گات 1994. 409

مبحث دوم ـ اولویت استانداردهای بین‌المللی.. 411

مبحث سوم ـ ارزیابی خطر و مبنای علمی.. 414

مبحث چهارم ـ اصل احتیاط.. 417

مبحث پنجم ـ سطح مناسب حفاظت... 418

بند اول ـ اعمال محدودیت كمتر بر تجارت... 418

بند دوم ـ هماهنگی.. 418

بند سوم ـ معادل بودن.. 419

مبحث ششم ـ سایر جنبه‌های موافقت‌نامه اقدامات بهداشتی و بهداشت گیاهی.. 419

گفتار دوم ـ اقدامات مرتبط با سلامت و مقررات گات 1994. 420

مبحث اول ـ اقدامات مرتبط با سلامت و بند4 ماده 3 گات 1994. 420

مبحث دوم ـ اقدامات مرتبط با سلامت و ماده 11 گات 1994. 423

گفتار سوم ـ توجیه اقدامات مرتبط با سلامت بر اساس ماده 20 گات 1994. 425

مبحث اول ـ معیارهای تأیید اقدامات بر اساس بند ب ماده 20 گات... 426

بند اول ـ حفظ حیات یا سلامت انسان، حیوان یا گیاه. 426

بند دوم ـ "ضروری بودن" اقدام برای حفظ سلامت... 426

بند سوم ـ احراز معیارهای بند ب ماده 20 گات با تكیه بر موافقت‌نامه اقدامات بهداشتی و بهداشت گیاهی   432

مبحث دوم ـ قسمت صدر ماده 20 گات 1994 و اقدامات مرتبط با سلامت... 432

نتیجه‌گیری.. 435

فهرست منابع. 453

منابع فارسی.. 453

منابع انگلیسی.. 455

فهرست اسناد بین‌المللی.. 483

فهرست دعاوی.. 491

 


 

در حال بارگذاری
در حال بارگذاری

نظری ثبت نشده

دیدگاه شما