به‌رسم قدردانی.. 4

پیش‌گفتار. 11

فصل اول: مقدمات پژوهش.... 13

فصل دوم: مفاهيم، نظريه‌ها و چارچوب‌ نظري.. 27

فصل سوم: ساخت دولت در عصر صفوي.. 81

فصل چهارم: ساخت دولت در عصر افشار. 185

فصل پنجم: ساخت دولت در عصر زند و قاجار. 237

نتيجه‌گيري.. 295

منابع. 303

نمایه. 311

 

 

فهرست تفصيلي مطالب

 

به‌رسم قدردانی.. 4

پیش‌گفتار. 11

 

 

فصل اول: مقدمات پژوهش

مقدمه. 14

پيشينه‌ي پژوهش.... 17

منابع جامعه‌شناسي تاريخي دولت در ايران. 18

نظريه‌ي فئودالي بودن دولت در ايران. 18

نظريه‌ي استبداد شرقي.. 19

منابع و مطالعات تاريخي دولت در ايران. 21

منابع اصلي.. 21

مطالعات جديد. 23

روش پژوهش.... 24

 

 

فصل دوم: مفاهيم، نظريه‌ها و چارچوب‌ نظري

درآمد. 28

گفتار نخست: تعاريف و مفاهيم. 28

مفهوم‌شناسي.. 29

تعاريف اصطلاحي.. 31

گفتار دوم: تبيين هاي نظري از دولت هاي پيش مدرن. 36

نظريه‌ي ابن خلدون. 37

چارچوب كلي انديشه‌ي ابن خلدون. 37

مفهوم عصبیّت... 39

عصبیّت و دولت... 42

ارزیابی.. 45

ارزيابي.. 46

نظريه‌ي اسپنسر. 46

طبقه بندي جوامع بشري.. 47

ويژگي‌هاي جوامع جنگجو. 48

ويژگي‌هاي جوامع صنعتي.. 51

ارزيابي.. 53

نظريه‌ي وبر. 53

كنش اجتماعي.. 54

روابط اجتماعي و تشّكل سياسي.. 55

سلطه و انواع آن. 58

ارزيابي.. 64

جمع‌بندي.. 66

گفتار سوم: چارچوب نظري پژوهش.... 66

ويژگي‌هاي عمومي جامعه و دولت در ايران پيش مدرن. 69

ويژگي‌هاي خاص دولت در ايران پيش مدرن. 71

ايستايي شناسي دولت... 71

شاخص‌هاي پيوند گروه مؤسسان. 72

ساخت دولت... 74

پويايي‌شناسي دولت: تحول ساخت... 76

جمع‌بندي چارچوب نظري.. 79

 

 

فصل سوم: ساخت دولت در عصر صفوي

درآمد. 82

گفتار نخست: تكوين ساخت دولت... 84

شکل‌گيري پيوند نخبگان. 84

تأسيس و گسترش فرقه‌ي صوفيانه. 85

نوع پيوند نخبگان. 93

تكوين ساخت دين سالارانه. 98

بلوك قدرت... 99

ساخت نهادي قدرت... 103

منصب صدر. 108

منصب خليفه‌الخلفاء. 111

ساخت قلمرو. 114

جمع‌بندي.. 117

گفتاردوم: پويايي‌شناسي يا دگرگوني ساخت دولت صفوي.. 118

عوامل تغيير ساخت دولت در دوره صفوي.. 119

عوامل بروز تعارض ترك و فارس... 120

علل تعارض قزلباش‌ها با يكديگر. 122

فرايند بروز تعارضات... 127

تعارض ترك و فارس... 127

تعارض قزلباش با قزلباش... 135

دوران شاه تهماسب اول. 136

جانشينان شاه تهماسب اول. 140

استراتژيهاي حل منازعه در دولت صفوي.. 145

راهكارهاي شاه تهماسب اول براي حل منازعات داخلي.. 146

راهكارهاي شاه عباس اول براي حل منازعات داخلي.. 151

شكل‌گيري ساخت جديد: پيامد منازعات دروني.. 154

تغييرات ساخت دولت در دوره‌ي تهماسب اول. 154

دگرگوني بلوك قدرت... 156

تغييرات ساخت نهادي.. 158

ايجاد نهاد شيخ‌الاسلامي.. 160

تضعيف اميرالامراء و قدرت يافتن قورچي باشي.. 162

تغيير در ساخت قلمرو. 162

تغييرات ساخت دولت در دوره شاه عباس اول. 166

تغيير در بلوك قدرت... 167

تغيير در ساخت نهادي دولت... 169

گسترش ديوانسالاري.. 171

تغييرات در ساخت قلمرو. 177

جمع‌بندي.. 181

 

 

فصل چهارم: ساخت دولت در عصر افشار

درآمد تاريخي.. 186

پيوند نظامي ـ محورِ نخبگان عصر افشاري.. 189

روند شكل‌گيري پيوند نظامي.. 191

ويژگي‌هاي پيوند نظامي.. 205

ميليتاريسم قبيله‌اي.. 211

بلوك قدرت... 211

ساخت نهادي.. 215

ساخت قلمرو. 224

فروپاشي ساختار دولت... 228

جمع‌بندي.. 234

فصل پنجم: ساخت دولت در عصر زند و قاجار

درآمد. 238

جنگ قدرت در سال‌هاي پس از مرگ نادر (ظهور مدعيان جديد) 239

آغاز تكاپوهاي آقامحمدخان قاجار. 247

پيوند‌هاي ايلي در دوره‌ي زنديه و قاجاريه. 252

پیشینه‌ی حضور زند و قاجار در ايران. 253

ويژگي‌هاي پيوند ايلي.. 257

ساخت دولت زنديه. 265

بلوک قدرت در دولت زند. 266

ساخت نهادي دولت زند. 268

ساخت قلمرو دولت زند. 273

ساخت دولت در عصر قاجار. 275

بلوك قدرت در دولت قاجار. 276

ساخت نهادي دولت قاجار. 280

ساخت قلمرو در دولت قاجار. 286

ساخت قلمرو در دولت قاجار. 287

جمع‌بندي.. 291

 

 

نتيجه‌گيري.. 295

منابع. 303

1) منابع اصلي.. 303

2) مطالعات جديد. 304

3) منابع عربي.. 309

4) منابع لاتين.. 309

5) مقالات... 309

 

 

نمایه

فهرست اصطلاحات... 311

فهرست نام اشخاص.... 313

فهرست اماکن.. 316

فهرست مناصب و مشاغل.. 318

قبایل، طوایف، و فرقه‌ها 319

 

 

فهرست نمودارها

 

نمودار شماره‌ي 1ـ2 عناصر تشكيل‌دهنده‌ي دولت   67

نمودار شماره‌ي 2ـ2 ويژگي‌هاي عمومي دولت   68

نمودار شماره‌ي 3ـ2 ويژگي‌هاي خاص دولت   69

نمودار1ـ3: ساخت نهادي دولت در دوره‌ي شاه 105

نمودار 2ـ3: رابطه مركز پيرامون (ساخت قلمرو) در دوره‌ي شاه اسماعيل  116

نمودار 3ـ3 ساخت نهادي دولت صفوي در دوره‌ي شاه تهماسب   160

نمودار 4ـ3 ساخت قلمرو در دوره‌ي شاه تهماسب اول  164

نمودار 5 ـ3: ساخت نهادي دولت در عصر شاه عباس    177

نمودار1ـ4: ساختار سلسله مراتب نهادي در دوره افشاريه  224

نمودار 1ـ5: ساخت نهادي دولت زند  273

نمودار 2ـ5: ساخت نهادي دولت قاجار  286

 

فهرست جداول

 

جدول1ـ3: نوع پيوند ويژگي‌هاي ساخت دين‌سالارانه  118

جدول2ـ3: ساخت دولت در دوره‌ي شاه تهماسب   165

جدول3ـ3: ساخت دولت در عصر شاه عباس    180

جدول 1ـ4: ويژگي‌هاي پيوند نظامي و ابعاد ساختاري دولت در عصر افشار  227

جدول 1ـ5: ويژگيهاي ساختاري دولت در عصر زند  274

جدول 2ـ5: ويژگيهاي پيوند و ساخت دولت در عصر قاجاريه  290