مراد از كلاهبرداري تصاحب مال غير با توسل به حيله و تقلب است و اين خود يكي از مهمترين وجوه اختلاف في‌مابين اين جرم و سرقت است چرا كه در سرقت مال مسروقه بدون اطلاع مال باخته ربوده مي‌شود در حاليكه در كلاهبرداري علاوه بر اينكه مالباخته بي‌اطلاع نيست به لحاظ فريب خوردن و اغفال شدن از روي اختيار و اراده مال را به كلاهبردار تسليم مي‌كند هر چند كه ممكن است در زمان تسليم حسب شرايط موجود آرامش و طيب خاطر نداشته باشد و بالعكس داراي اشتياق فراوان بوده و نسبت بدين امر مصر باشد. بعلاوه سرقت اختصاص به اموال منقول دارد در صورتيكه كلاهبرداري شامل اموال منقول و هم غير منقول مي‌شود. به هر تقدير از آنجا كه در كلاهبرداري فريفته شدن قرباني و اغفال وي نيازمند به حيله و دسيسه و توسل به مانورهاي متقلبانه است از اين روي اغلب كلاهبرداران حرفه‌اي بر خلاف بسياري از مجرمين ديگر نه تنها از بهره هوشي بالايي برخوردارند بلكه بر خلاف بزهكاران ياغي كه فاقد پيشة شرافتمندانه مي‌باشند اين گروه از مجرمان چه بسا داراي مشاغل مهم و مناصب اقتصادي يا تحصيلات عاليه و موقعيت اجتماعي خوبي هستند كه با استفاده از اين مناصب و موقعيتها و بهره گيري از جذابيت و چرب زباني و خوش لباسي قرباني خويش را به دام مي‌اندازند. آنها بيش از هر امري به سنجش وضع قرباني آينده خودتوجه مي‌نمايند و با شناسائي وي و لحاظ خصائص و حالات ويژه اش روش ارتكاب جرم را تعيين و بر اساس آن به گونه‌اي برنامه ريزي واتخاذ تدبير مي‌نمايند، كه حتي المقدور با حصول فريب، نهايت رضايت مجني عليه را نسبت به تسليم مال خويش و به نحو مطلوب فراهم سازند. به همين جهت شيوه اقدام و نحوه عمل كلاهبرداران در جوامع مختلف شهري و روستايي و در ميان طبقات گوناگون جامعه متنوع و متفاوت است و اين تنوع موجب گرديده است كه مقنن نيز«چنانكه خواهيم ديد» در تدوين قانون راجع به كلاهبرداري طرق تحقق اين جرم را حصري نداندبلكه وقوع آن را با توسل به انواع حيل و وسايل متقلبانه امكان پذير بداند.