- امتیاز
- نام کتاب فلسفه مالکیت فکری
- قیمت 4,000,000 ریال
-
شابک
- 978-622-212-372-7
- تعداد صفحات 400
- نوبت چاپ 3
- سال انتشار 1402
- شماره جلد / نوبت ویرایش 1 / 1
حق بر آثار فکری اگرچه ریشه در دوران باستان دارد و حتی در جوامع بدوی نیز نمونههایی از آن دیده میشود، اما نظام مالکیت فکری با ویژگیها و آثار گستردهی آن خاص جامعهی مدرن است. آنچه آثار فکری را از اشیای مادی متمایز میسازد، ویژگی غیرمادی و غیرملموس بودن آنهاست. با این حال این خصیصه مانع از تلقی این آثار به عنوان مال نیست. برای تحقق مالیت و ارزش اقتصادی اشیاء وجود دو عنصر «فایدهمندی» و «کمیابی» ضروری است. عنصر «کمیابی» در مورد آثار فکری به صورت طبیعی وجود ندارد و تنها حمایت قانونی از این آثار است که موجب تحقق کمیابی به صورت مصنوعی میشود و همین کمیابی ساختگی در کنار عنصر سودمندی، ارزش اقتصادی این آثار و تلقی آنها به عنوان «مال» را ایجاد میگرداند.
آنچه در مالکیت فکری مورد حمایت قرار میگیرد، نه ایده و فکر، و نه محمل اثر فکری است. چیزی که مورد حمایت واقع میشود، محصول تلاش فکری پدیدآورنده است که به نحوی از انحاء ابراز شده است. این محصول، با آنکه مادی و ملموس نیست، اما متعیّن است و هویتی مستقل دارد. از این رو مصداقی از مصادیق «عین» به شمار میرود. بنا بر این حق پدیدآورنده بر اثر فکری نیز حقی است عینی. حق مزبور نه مالکیت بر منفعت است و نه حق انتفاع. این حق با وجود آنکه مقید به مدت زمان معین است و محدودیتهای دیگری همچون استفادههای آزاد و مجوّزهای اجباری، به ضرر دارندهی حق در آن راه دارد، اما از آنجا که متضمّن «بالاترین حدّ قانونی سلطهی انحصاری بر شیئ فکری» است، مالکیت محسوب میشود. معیارهایی همچون مبانی، کارکردها و قواعد حقوقی ناظر بر مالکیت فکری، دلالت قوانین مربوط و برداشت عرف از آثار فکری و حقوق ناظر بر آنها همگی دیدگاه مالکیتانگارانه نسبت به مالکیت فکری را تأیید میکنند. تلقی مزبور از مالکیت فکری به ویژه زمانی آسانتر پذیرفته میشود که مالکیت را نه رابطهای حقوقی میان «شخص» مالک با «شیئ» موضوع مالکیت، بلکه رابطهای حقوقی میان «شخص» مالک با «تمام اشخاص دیگر» در خصوص «شیئ» موضوع مالکیت بدانیم.
در این کتاب مواردی که در چند خط بالا بیان شد به تفصیل طرح و مورد بررسی قرار میگیرد.
فهرست مطالب
بخش نخست: تاريخچه و سير تکوين مالکيت فکري
گفتار اول- پيدايش و توسعهي مالکيت ادبي و هنري.. 24
مبحث اول- مالکيت ادبي و هنري در جوامع بدوي.. 25
مبحث دوم- مالکيت ادبي و هنري در دوران باستان. 26
مبحث سوم-مالکيت ادبي و هنري از قرون وسطا تا دوران جديد. 28
بند چهارم- ايالات متحدهي امريکا 51
گفتار دوم- پيدايش و توسعهي مالکيت صنعتي.. 72
مبحث اول- پيدايش و توسعهي حقاختراع. 72
مبحث دوم- پيدايش و توسعهي علائم تجاري.. 82
گفتار سوم-تکوين و توسعهي فراملي مالکيت فکري.. 85
مبحث اول- تکوين و توسعهي بينالمللي مالکيت فکري.. 85
مبحث دوم- جهاني شدن مالکيت فکري.. 89
گفتار اول- نظريههاي مبتني بر حقهاي طبيعي.. 96
مبحث دوم- نظريهي "شخصيت": 112
گفتار دوم – نظريههاي فايدهگرايانه. 118
مبحث اول- نظريهي عمومي فايدهگرايي.. 119
مبحث دوم- نظريهي برنامهريزي اجتماعي.. 126
گفتار سوم- ديدگاههاي مخالفان مالکيت فکري و نقد آنها 128
اول- مغايرت مالکيت فکري با سلطهي مالکانهي اشخاص..... 128
دوم- نامأنوس بودن مفهوم مالکيت فکري.. 130
سوم- آثار فکري محصولاتي اجتماعي هستند. 131
چهارم- عدم استحقاق پديدآورنده نسبت به «ارزش بازار» محصول فکري.. 132
پنجم- اشکالات وارد بر نظريهي کار. 134
ششم- ايجاد محدوديت در استفادهي آزادانه از ايدههاي نو. 136
هفتم- ساير ايرادات مخالفان. 138
مبحث دوم- نقد نظامهاي جايگزين پيشنهاد شده از سوي مخالفان مالکيت فکري.. 141
گفتار اول-تعريف و تبيين کلّي مفهوم مالکيت فکري.. 151
مبحث اول- بررسي و نقد تعريفهاي موجود. 151
مبحث دوم- تبيين کلّي مفهوم مالکيت فکري و ارائهي تعريف قابلقبول. 154
گفتار دوم-موضوعات مالکيت فکري.. 159
مبحث اول- مالکيت ادبي و هنري: 159
بند اول- حقوق پديدآورندگان آثار ادبي و هنري.. 160
بند دوم- حقوق جانبي مالکيت ادبي و هنري.. 164
بند دوم- علائم تجاري و خدماتي.. 170
بند چهارم- طرحهاي جانمايي مدارهاي يکپارچه. 180
بند ششم- گونههاي جديد گياهي.. 185
گفتار سوم- مفاد و احکام مشترک شاخههاي گوناگون مالکيت فکري.. 187
مبحث اول- حقوق و اختيارات... 187
الف- حق منع ديگران در مالکيت ادبي و هنري.. 188
ب- حق منع ديگران در خصوص حق اختراع. 191
ج- حق منع ديگران در علائم تجاري.. 194
د- حق منع ديگران در طرحهاي صنعتي.. 195
هـ- حق منع ديگران در طرحهاي جانمايي مدارهاي يکپارچه. 196
و- حق منع ديگران از تحصيل يا استفاده از اسرار تجاري.. 197
ز- حق منع ديگران از استفاده از گونههاي جديد گياهي.. 201
الف- حق استفاده از اثر در مالکيت ادبي و هنري.. 202
ج- حق استفاده از علامت تجاري و خدماتي.. 206
د- حق استفاده از طرحهاي صنعتي.. 206
هـ- حق استفاده از طرحهاي جانمايي مدارهاي يکپارچه. 207
و- حق استفاده در ساير موارد مالکيت فکري.. 207
الف- قابليت انتقال مالکيت ادبي و هنري.. 208
ب- قابليت انتقال حق اختراع. 212
هـ- قابليت انتقال در ساير موارد مالکيت فکري.. 215
بند اول- محدوديتهاي زماني.. 221
الف- محدوديت زماني در مالکيت ادبي و هنري.. 221
ب-محدوديت زماني در حق اختراع. 223
د- محدوديت زماني در طرحهاي صنعتي.. 224
هـ- محدوديتهاي زماني در طرحهاي جانمايي مدارهاي يکپارچه. 225
و- محدوديت زماني در گونههاي جديد گياهي.. 225
بند دوم- محدوديتهاي جغرافيايي.. 226
بند سوم- استفادههاي آزاد و مجوزهاي استثنايي.. 226
الف- استفادههاي آزاد در مالکيت ادبي و هنري.. 228
ب- استفادههاي بدون مجوز مالک حق اختراع. 231
ج- استفادههاي آزاد و مجوزهاي استثنايي در طرحهاي جانمايي مدارهاي يکپارچه 235
د- استفادههاي بدون مجوز از گونههاي جديد گياهي.. 236
گفتار اول- ماهيت و جايگاه حقوقي آفريدههاي فکري.. 242
مبحث اول- احراز موضوع مالکيت فکري.. 242
مبحث دوم- تشخيص موضوع مالکيت فکري.. 244
مبحث سوم-تحليل موضوع مالکيت فکري به مثابه شيئ متعين و مستقل.. 247
مبحث چهارم-تحليل موضوع مالکيت فکري به مثابه «مال» 254
بند اول- مفهوم اقتصادي مال. 255
بند سوم- مفهوم حقوقي ملک.... 260
بند چهارم- تحليل ماهيت مالي آفريدههاي فکري.. 261
مبحث پنجم- جايگاه آفريدههاي فکري در نظام اموال. 265
بند اول- جايگاه آفريدههاي فکري در دستهبندي اموال به منقول و غيرمنقول: 266
بند دوم- جايگاه آفريدههاي فکري در دستهبندي اموال به مادي و غيرمادي: 269
بند سوم- جايگاه آفريدههاي فکري در دستهبندي اموال به مثلي و قيمي: 271
بند چهارم- جايگاه آفريدههاي فکري در دستهبندي اموال به شخصي و جايگزين شدني: 272
گفتار دوم- تحليل ماهيت رابطهي پديدآورنده با اثر. 276
مبحث نخست- نظريات عمدهي موجود در خصوص ماهيت مالکيت فکري.. 277
بند اول- مالکيت فکري به عنوان امتيازي براي پديدآورنده 277
بند دوم- مالکيت فکري به عنوان حق پديدآورنده 282
الف- نظريهي حق بر منفعت... 283
مبحث دوم- تحليل رابطهي موجود به مثابهي حقي عيني.. 289
مبحث سوم- تحليل حق پديدآورنده به مثابهي مالکيت... 296
بند اول- مفهوم اقتصادي مالکيت... 298
بند دوم- مفهوم حقوقي مالکيت... 299
الف- سياليت مفهوم مالکيت... 299
ب- نظريهي سنتي در خصوص مفهوم مالکيت... 301
ج- نظريهي جديد در خصوص مفهوم مالکيت... 304
د- کاربرد نظريههاي سنتي و جديد در مالکيت فکري.. 308
بند سوم- استدلالهاي سلبي در تبيين مالکيت بودن رابطه. 310
الف- حق بر اثر فکري، حق انتفاع نيست... 312
ب- حق بر اثر فکري، مالکيت منفعت نيست... 313
بند چهارم- استدلالهاي ايجابي در تبيين مالکيت بودن رابطه. 314
الف- همساني مباني مالکيت و مالکيت فکري.. 315
ب- همساني کارکردهاي مالکيت و مالکيت فکري.. 316
ج- همساني اوصاف مالکيت و مالکيت فکري.. 321
2- تحليل وصف «انحصاري بودن» 327
3- تحليل وصف «دائمي بودن» 334
گفتار سوم- تبيين جايگاه مالکيت فکري در نظام مالکيت... 344
مبحث اول- اسباب تملّک اموال فکري.. 344
بند اول- اسباب تملّک اوّليهي اموال فکري.. 350
الف- اسباب تملّک اوليهي اموال فکري نيازمند به ثبت: 351
ب- اسباب تملّک اوليهي اموال فکري غير نيازمند به ثبت: 354
بند دوم- اسباب تملّک ثانويهي اموال فکري.. 356
الف- انتقال قهري اموال فکري.. 356
ب- انتقال ارادي اموال فکري.. 357
1- استفاده از قراردادهاي خصوصي ويژه براي انتقال اموال فکري.. 357
2- استفاده از عقود معين براي انتقال اموال فکري.. 359
دوم- عقد اجاره و عقد انتفاع. 360
چهارم- امکان کاربرد ساير عقود معين در اموال فکري.. 362
مبحث دوم- جايگاه مالکيت فکري در ميان تقسيمات مالکيت... 363
مبحث سوم- شمول نظام عام مسؤوليتهاي قانوني بر مالکيت فکري.. 372
بند اول- کاربرد احکام غصب در مالکيت فکري.. 375
بند دوم- کاربرد احکام اتلاف و تسبيب در مالکيت فکري.. 377
بند سوم- کاربرد مقررات قانون مسؤوليت مدني در مالکيت فکري.. 378
بند چهارم- کاربرد مقررات کيفري اموال در مالکيت فکري.. 379
الف) تحقق «کلاهبرداري» در مالکيت فکري.. 379
ب) تحقق «انتقال مال غير» در مالکيت فکري.. 381
«پيوست يک»: ترجمهي انگليسي قانون اختراعات ونيز (1474م.) 403
«پيوست دو»: قانون آن (1709م.) 404
«پيوست سه»: قانون انحصارات انگلستان(1623م.) 411
نظری ثبت نشده