فهرست مطالب

پیشگفتار. 11

مقدمه. 13

بخش اول: جرم‌انگاری اعمال متخلفانه در عرصۀ دریاها

فصل اول: حقوق بین‌الملل عرفی.. 19

گفتاراول: دزدی دریایی.. 20

بند اول: تاریخچۀ دزدی دریایی.. 21

الف: روند تدوین مقررات موجود در مورد دزدی دریایی.. 22

بند دوم: مفهوم دزدی دریایی.. 25

الف: تعریف کنوانسیون حقوق دریاها 1982. 26

1. ارتکاب دزدی دریایی برای اهداف خصوصی.. 27

2. حوزۀ جغرافیایی ارتکاب دزدی دریایی.. 32

3. مسئلۀ حق تعقیب فوری معکوس... 36

4. نیاز به وجود دو کشتی برای تحقق دزدی دریایی.. 37

5. فقدان یک سیستم اجرایی.. 38

بند سوم: چالش‌های جدید دزدی دریایی.. 38

الف: مکان ارتکاب دزدی دریایی.. 39

ب: شرایط زمانی ارتکاب دزدی دریایی.. 40

گفتاردوم: سایر جرایم. 41

بند اول: حمل برده 42

الف: تعریف حمل برده و مفاهیم مشابه. 43

1. برده‌داری.. 43

2. تجارت برده 43

3. اعمال مشابه با برده‌داری.. 43

4. به بردگی گرفتن انسان‌ها 44

5. خدمت اجباری.. 44

6. حمل و نقل غیر قانونی انسان یا قاچاق انسان. 44

ب: حمل برده در کنوانسیون حقوق دریاها 45

بند دوم: کشتی بی‌تابعیت... 46

الف: کنوانسیون دریای آزاد 1958. 46

ب: کنوانسیون حقوق دریاها 1982. 49

ج: کنوانسیون سازمان ملل در خصوص شرایط ثبت کشتی‌ها 1986. 50

فصل دوم: حقوق قراردادی.. 53

گفتاراول: تروریسم. 54

بند اول: مفهوم تروریسم. 54

الف: تعریف تروریسم در دکترین حقوقدانان. 55

ب: تعریف تروریسم در قطعنامه‌های شورای امنیت... 56

بند دوم: ارتباط تروریسم و دزدی دریایی.. 57

الف: گروه تروریستی ابوسیاف... 59

ب: گروه تروریستی جنبش آزاد اکه. 60

ج: گروه الاتحاد الاسلامیّه. 61

د: گروه القاعده 61

ه: نهضت آزادی بخش ببرهای تامیل ایلام. 62

گفتار دوم: سایر جرایم. 62

بند اول: قاچاق مواد مخدر. 63

الف: کنوانسیون حقوق دریاها 1982. 63

ب: کنوانسیون 1988 سازمان ملل در مورد قاچاق مواد مخدر و داروهای روانگردان  64

1. هدف کنوانسیون. 64

2. صلاحیت... 64

3. قاچاق از طریق دریا 65

ج: اقدامات منطقه‌ای.. 65

بند دوم: قاچاق مهاجران از طريق دريا 67

الف: کنوانسیون حقوق دریاها 1982. 67

ب: پروتكل پالرمو عليه قاچاق مهاجران از طریق خشكي، دريا و هوا 68

1. مقررات عمومی.. 68

2. قاچاق مهاجران از طریق دریا 69

ج: اقدامات منطقه‌ای.. 71

بخش دوم: اقدامات اجرایی و قضایی در پاسخ به اعمال تجاوزکارانه در عرصۀ دریاها

فصل اول: اقدامات قضایی.. 75

گفتار اول: اقدامات قضایی بر اساس قانون پرچم. 75

بند اول: وظایف دولت صاحب پرچم براساس کنوانسیون حقوق دریاها 76

بند دوم: پرچم مصلحتی عامل سوء استفاده از قانون پرچم. 77

الف: تعریف پرچم مصلحتی.. 77

ب: آسیب‌های ناشی از پرچم مصلحتی.. 78

1. فعالیت‌های تروریستی.. 79

2. قاچاق مواد مخدر. 82

گفتار دوم: اقدامات قضایی بر اساس صلاحیت جهانی.. 83

بند اول: دزدی دریایی.. 83

بند دوم: مورد خاص سومالی.. 84

الف: گشت زنی بین‌المللی.. 86

ب: محاکمۀ دزدان دریایی توسط کشور دستگیر کننده 87

ج: محاکمه دزدان دریایی در یک کشور دیگر. 89

د: مزایای محاکمۀ دزدان دریایی در یک کشور ثالث... 90

ه. موضع کنیا در قبال به عهده گرفتن مسئولیت محاکمۀ دزدان دریایی.. 91

فصل دوم: اقدامات اجرایی.. 95

گفتار اول: اقدامات اجرایی بر اساس قطعنامه‌های شورای امنیت... 95

بند اول: قطعنامه‌هایی که دولت صاحب پرچم را ملزم به بازرسی می‌نماید. 95

الف: قطعنامۀ 1540. 96

ب: قطعنامۀ 1737. 97

بند دوم: قطعنامه‌هایی که تمام دولت‌ها را ملزم به بازرسی می‌نماید. 97

الف: قطعنامه‌های مربوط به مبارزه با تروریسم. 98

ب: قطعنامه‌های مربوط به مبارزه با دزدی دریایی در سواحل سومالی.. 100

گفتار دوم: اقدامات اجرایی براساس معاهدات بین‌المللی.. 104

بند اول: کنوانسیون سرکوب اعمال غیر قانونی علیه امنیت دریانوردی.. 104

الف: زمینۀ تنظیم کنوانسیون. 105

ب: قواعد و مقررات مندرج در کنوانسیون. 106

ج: الزامات ناشی از کنوانسیون. 107

د: حق شرط و خروج از کنوانسیون. 108

ه: نحوۀ بازنگری و اصلاح کنوانسیون. 108

و: توسعۀ حوزۀ عمل کنوانسیون از سال 2001 تا سال 2007. 109

بند دوم: پروتکل 2005 الحاقی به کنوانسیون 1988 رم. 111

الف: مقایسۀ پروتکل 2005 با کنوانسیون رم. 112

ب: مقایسۀ پروتکل با قوانین دزدی دریایی.. 114

فصل سوم: اقدامات اجرایی بر اساس موافقت‌نامه‌های منطقه‌ای دو یا چند جانبه. 117

گفتار اول: همکاری‌های منطقه‌ای در خصوص دزدی دریایی.. 117

بند اول: تعریف ادارۀ بین‌المللی دریانوردی.. 118

بند دوم: مشکلات اقدامات منطقه‌ای.. 120

الف: فقدان ابزار لازم برای قانونگذاری مشابه. 120

ب: فقدان امکانات لازم برای مشارکت دولت‌ها 121

بند سوم: راه حل مشکلات موجود در زمینه اقدامات منطقه‌ای.. 122

الف: ترغیب به انعقاد معاهدات و موافقت نامه‌های جدید. 122

1. عبور از سد حاکمیت... 123

گفتار دوم: همکاری‌های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای در خصوص تروریسم. 126

بند اول: اقدامات صورت گرفته در آسیای جنوب شرقی.. 127

الف: منافع دولت‌های ساحلی.. 127

1. اندونزی.. 127

2. مالزی.. 129

3. سنگاپور. 129

ب: منافع قدرت‌های منطقه‌ای.. 130

1. ایالات متحدۀ آمریکا 130

2. ژاپن.. 131

3. چین.. 132

4. هند. 133

ج: تعارض بین منافع دولت‌های ساحلی و قدرت‌های منطقه‌ای در رویارویی با حوادث تروریستی   134

بند دوم: ترتیبات طرح گسترش امنیت... 135

الف: ماهیت طرح گسترش امنیت... 139

ب: پیشینه و توسعۀ طرح گسترش امنیت... 142

1. اجلاس مادرید. 143

2. اجلاس بریزبن.. 144

3. اجلاس پاریس.... 144

4. اجلاس لندن. 145

5. اجلاس لیسبون. 145

ج: موانع حقوقی و اجرایی طرح گسترش امنیت... 148

1. تعارض طرح گسترش امنیت با حق عبور بی‌ضرر. 150

1. ‌1 آبهای داخلی و بنادر. 150

1.‌ 2 دریای سرزمینی.. 151

1.‌ 3 تنگه‌های مورد استفاده دریانوردی بین‌المللی.. 153

2. تعارض طرح گسترش امنیت با آزادی دریانوردی.. 154

1.‌ 1 منطقۀ مجاور. 155

1.‌ 2 منطقۀ انحصاری اقتصادی.. 155

1.‌ 3 دریای آزاد. 156

د: توجیهات طرفداران طرح در خصوص مشکلات حقوقی آن. 157

1. حق عبور بی‌ضرر و حقوق حفاظتی کشور ساحلی.. 157

2. اصول حمایتی حقوق بین‌الملل و مادۀ 27 کنوانسیون حقوق دریاها 159

بند سوم: سایر موافقت نامه‌های دو یا چند جانبه. 161

الف: کد بین‌المللی امنیت تأسیسات بندری و کشتیرانی.. 161

ب: سیستم شناسایی خودکار. 165

ج: سیستم امنیتی آماده باش کشتی.. 166

د: ردگیری و شناسایی دور برد کشتی‌ها 167

نتیجه‌گیری.. 169

1. اکراه موردی دولت‌ها در پذیرش ایراد محدودیت به اصل آزادی دریاها و قانون پرچم  169

2. موقعیت اقدامات منطقه‌ای.. 171

فهرست منابع

منابع لاتین.. 175

منابع فارسی.. 192

ضمائم

ضمیمۀ شمارۀ 1: 193

ضمیمۀ شمارۀ 2: 196

قطعنامه‌های شورای امنیت در خصوص مبارزه با دزدی دریایی.. 199

قطعنامة 1816. 209

قطعنامة 1838. 215

قطعنامة 1844. 220

قطعنامة 1851. 230

قطعنامة 1918. 237

قطعنامة 1540. 241

قطعنامة 1737. 248

قطعنامة 787. 263

قطعنامة 875. 264

قطعنامة 1132. 266