این که مجازات یا کیفر برچه مبنایی و در راستای تحصیل کدام هدف بر مجرم اجرا می‌شود نیز از مهمترین دغدغه‌های اندیشمندان حقوق کیفری از دیرباز به ویژه از قرن هیجدهم میلادی بوده که به صورت مفصل مورد مطالعه قرار گرفته شده است.طرح اندیشه‌های مختلف و عدم نگرانی از به میان آمدن افکار نوین در سطح جامعه و انتشار آزادانه آن‌ها در برخی از کشورهای اروپایی و به ویژه در فرانسه، ایتالیا، انگلیس ونیز در دهه‌های اخیر در ایالات متحده آمریکا، در عمل نشان داد که تا چه میزان می‌تواند زمینه رشد وشکوفایی جامعه را از نظر سازمان دهی مبارزه با بزهکاری به وجود آورد. البته این سخن به مفهوم کامل شدن فرایند مبارزه با بزهکاری در جوامع یاد شده نمی‌باشد بلکه به مفهوم تحول شگرف حقوق کیفری در آن کشورها و نیز سایر جوامع نسبت به ادوار حقوق کهن و میانی قبل از قرن هیجدهم می‌باشد. تحولات ناظر بر مکاتب کیفری از اندیشه‌های نخستین ومکاتب جرم محور حقوق کیفری تا رویکردهای بزهکار محور، بزه دیده محور،تعامل گرایانه وترمیمی تا مکاتب وجنبش‌های استحقاقی وتخمینی نشانگر آن بود که تا زمانی که انسان وجامعه وجود دارد، تحلیل پیرامون بزهکاری ونقش عوامل ایجاد کننده آن وتعیین میزان مسوولیت بزهکار نیزخواهد بود. در این باره تلاش شد تا با مراجعه مستقیم به کتاب‌های بسیاری از بنیانگذاران مکاتب کیفری زمینه آشنایی بیشتر با آموزه‌های آنان فراهم شود.