- امتیاز
- نام کتاب تحریمهای سازمان ملل متحد و حاکمیت قانون
- قیمت 750,000 ریال
-
شابک
- 978-622-212-128-0
- تعداد صفحات 416
- نوبت چاپ 1
- سال انتشار 1399
- شماره جلد / نوبت ویرایش 1 / 0
در اوایل قرن بیست و یکم، با نگریستن به گذشته از موضعی مسلط، به راحتی میتوان فراموش کرد که زمانی شورای امنیت سازمان ملل متحد به راحتی قادر نبود از ابزار تحریمی خود استفاده نماید. از سال 1946 تا اواسط دهه 1990، سیاست جنگ سرد مانع از آن شد که شورای امنیت بتواند تحریمهای توسل به زور مندرج در ماده 41 منشور ملل متحد را بیش از دو مرتبه اعمال کند. در سال 1966، شورای امنیت تحریمهایی را علیه رودزیای جنوبی و در سال 1977 این تحریمها را علیه آفریقای جنوبی وضع کرد. اما بر عکس، دوران پس از جنگ سرد شاهد افزایش چشمگیر در تحریمهای سازمان ملل متحده بوده است. از ماه اوت 1990، شورای امنیت بيش از 23 مرتبه از نظام تحریمهای سازمانهای ملل متحد استفاده کرد. اين امر موجب شده است كه تحریمهای سازمان ملل متحد اکنون یکی از خصوصیات برجستة روابط بینالملل به شمار روند.
در حالی که پایان تنشهای جنگ سرد، پیششرطهایی را برای تجدید حیات تحریم ایجاد کرد اما دو عامل اصلی در ظهور تحریمها نقش داشتند. نخست، تحریمها اغلب میتوانند نمایانگر جایگزینهای اعمال زور در شورای امنیت در راستای حفظ یا برقراری مجدد صلح و امنیت بینالمللی باشند. از منظر سیاسی، دستیابی به حمایت لازم برای صدور مجوز اقدام نظامی دسته جمعی طبق مادة 42 منشور ملل متحد بسیار دشوار است زیرا دولتهایی که انتظار میرود بار اقدام نظامی جمعی را به دوش بکشند، نسبت به پذیرش مسئولیت پیامدهای جدی مالی، سیاسی و انسانی که احتمالاً نتیجة استفاده از تحریمهای نظامی خواهند بود، اکراه دارند. بر عکس، عموماً این گونه تصور میشود که اعمال تحریمهای غیرنظامی دربرگیرندة هزینههایی کمتر از اعمال زور است. با اجازه دادن به تحریمها، میتوان شورای امنیت را به مثابة عاملی دید که یک اقدام نمادین قوی را علیه تهدیدهای صلح و امنیت بینالمللی اتخاذ کرده بدون این که مسئولیتی را در قبال استفاده از زور بپذیرد یا بخواهد هزینههای آن را تقبل نماید. دوم، این گونه برداشت میشود که توان بالقوة تحریمها برای دستیابی به اهداف سیاسی، با پیشرفت در فنآوریها، ارتباطات و تجارت بینالمللی افزایش یافته است. جهانی شدن، فضای رو به رشد به هم وابستگی را افزایش داده که بر اساس آن دولتها به طور فزایندهای متکی به پیوندهای تجاری و ارتباطی با جامعة بینالملل هستند. در این محیط اقتصادی به هم وابسته، برقراري نظام سخت تحریمهای بینالمللی، از اين قدرت برخوردار است تا اقتصاد هدف را ویران کند و نخبگان سیاسی آن را به ورطة نابودی بکشاند.
شورای امنیت طیف گستردهای از تحریمها را به کار گرفته که تدابیری جامع برای منع جریان یافتن کلیة محصولات و کالا به یک هدف تا تدابیری ساده برای هدف قرار دادن اقلام خاصی همچون سلاح، الماس یا فعالیتهای خاصی مانند روابط دیپلماتیک یا سفرهای دیپلماتیک را در بر میگیرد. تحریمهای سازمان ملل متحد در سراسر جهان اعمال میشوند یعنی از رودزیای جنوبی تا یوگسلاوی و از هائیتی تا کرة شمالی. آنها کشورها، گروههای شورشی و سازمانهای تروریستی را هدف قرار میدهند. شورای امنیت تحریمها را با طیفی از اهداف مختلف مانند وادار کردن یک دولت اشغالکننده برای عقبنشینی نیروهایش، جلوگیری از توسعه یا اکتساب سلاحهای کشتار جمعی توسط یک دولت، مقابله با تروریسم بینالملل، مبارزه با نقض حقوق بشر و ارتقای اجرای یک فرايند صلح اعمال ميكند.
اگر چه تدوين نظام تحریمها توسط شورای امنیت، تحسینبرانگیز است. با این وجود، تحریمهای سازمان ملل متحد با انتقادهای زیادی مواجه هستند. برخی، تحریمها را به غیراثربخش بودن محکوم میکنند. دیگران هشدار میدهند که تحریمها میتوانند نتیجة عکس داشته باشند و باعث مخالفت با دخالت سازمان ملل متحد و تقویت موضع قدرت دولت هدف شوند. از طرف دیگر، از تحریمها به دلیل بیش از حد اثربخش بودن در نتیجة تأثیر مخربی که میتوانند بر جمعیت غیرنظامی بیگناه داشته باشند، انتقاد میشود. از اين منظر تحريمها، به عنوان «سلاح کشتار جمعی سازمان ملل متحد»، «ابزار نسلکشی» و «محاصرة جنگی مدرن» تفسیر میشوند.
کتاب حاضر، نقد دیگری را به انبوه انتقادها میافزاید. البته هدف آن است که انتقاد مطرح شده در این جا سازنده باشد. مهم نیست تحریمها چه قدر غیراثربخش، دارای نتیجة معکوس یا نسنجیده به نظر میرسند زیرا شورای امنیت قصد ندارد تحریمها را از جعبه ابزار صلح و امنیت خود خارج کند. کوفی عنان دبیر کل سابق سازمان ملل متحد، در گزارش سال 2005 خود تحت عنوان در رسای آزادی بیشتر، تحریمها را یک «مرز ضروری میان جنگ و کلمات» دانست. ممکن است اشتیاق به تحریم فراز و فرود داشته باشد، اما شورای امنیت همچنان به توسل به ابزار تحریمی خود در زمانی که دیپلماسی شکست میخورد و دیگر گزینهها ناگوار یا غیرعملی هستند، ادامه خواهد داد. بنابراین، کلید این موضوع اصلاح اعمال تحریمهای شورای امنیت به گونهای است که تحریمها کمتر غیر اثربخش و دارای نتیجة عکس و نسنجیده باشند.
نظری ثبت نشده