فهرست مطالب

مقدّمه مترجم................................................................................. 11

فصل اوّل                                                          23

ويژگی‌های حقوقي اصلي اجتماع بين‌المللي      23

مقدّمه........................................................................................... 23

ماهيت موضوعات حقوقي بين‌المللي                                23

فقدان يك قدرت فائقه متمركز و تمركززدايي كاركردهاي حقوقي   26

مسئوليت دسته‌جمعي                                                                28

ضرورت تبديل بسياري از قواعد بين‌المللي به مقررات ملي 33

دامنه‌ي آزادي عمل دولت‌ها                                               34

نقش تأثيرگذاری فراگير                                                    39

گرايش‌هاي فردگرايانه‌ي سنتي و حقوق و تعهدات اجتماعي در حال ظهور            40

معامله‌ به مثل به عنوان مبناي حقوق و تعهدات بين‌المللي      40

تعهدات و حقوق اجتماعي                                                43

همزيستي مشترك الگوهاي جديد و قديم                      47

فصل دوم                                                          51

تحول تاريخي اجتماع بين‌المللي      51

مقدّمه........................................................................................... 51

ظهور اجتماع بين‌المللي كنوني قبل از صلح وستفاليا           52

مرحله‌ی 1)  از صلح وستفاليا تا پايان جنگ جهاني اوّل      56

تركيب جامعه‌ي بين‌المللي                                             56

الف) دولت‌هاي مسلط                                                      56

ب) نظام كاپيتولاسيون و نظام مستعمراتي      57

تقسيم قدرت.......................................................................... 61

ويژگی‌های اصلي حقوق بين‌الملل                                 65

تلاش جهت محدود ساختن تفوق قدرت‌هاي بزرگ: دكترين‎هاي كالو و دراگو        69

مرحله‌ي 2) از جنگ جهاني اول تا جنگ جهاني دوم 72

نقطه‌ي عطف: جنگ جهاني اول و پيامدهاي آن     72

ظهور اتحاد جماهير شوروي و ايجاد شكاف در جامعه‌ي بين‌المللي        73

تجربه‌ای در خصوص هماهنگي دسته‌جمعي درباره‌ي نيروي نظامي      76

جامعه‎ي ملل...................................................................... 76

برآيند حقوقي                                                                  79

مرحله‌ی 3) از منشور ملل متحد تا پايان جنگ سرد      81

پيامدهاي اصلي جنگ جهاني دوم                                 81

تأسيس سازمان ملل متحد                                                83

تركيب جامعه‌ي بين‌المللي                                             85

استراتژي حقوقي گروه‌بندي‌هاي اصلي در ميان دولت‌ها         87

الف) دولت‌هاي غربي                                                      87

ب) دولت‌هاي سوسياليستي                                            89

ج) دولت‎هاي در حال توسعه                                       90

تحولات حقوقي........................................................................ 92

اجماع به عنوان روشي براي رسيدن به توافق   94

مرحله‌ی 4) از پايان جنگ سرد تا دوره‌ي كنوني  95

فصل سوم                                                          99

دولت‌ها به عنوان نخستين تابعان حقوق بين‌الملل 99

تابعان سنتي و جديد                                                           99

آغاز موجوديت دولت‌ها                                                      100

نقش شناسايي......................................................................... 103

دوام و خاتمه‌ي موجوديت دولت‌ها                                109

جنبه‌ي قضايي فعاليت‌هاي دولت                                     114

كلّيات.................................................................................... 114

سرزمين (قلمرو ارضي)                                                  117

الف) اكتساب سرزمين                                                 118

ب) تعيين حدود مرزها                                              118

دريا................................................................................... 120

بستر بين‌المللي درياها و مفهوم ميراث مشترك بشريت       125

هوا......................................................................................... 129

فضاي ماوراي جو                                                               129

مقررات حقوقي فضا، بين حاكميت و منافع اجتماع بين‎المللي        131

فصل چهارم                                                     133

ساير تابعان حقوق بين‌الملل             133

شورشيان................................................................................... 133

دلايل نهفته در بطن پيدايش تابعان جديد بين‌المللي 139

سازمان‌هاي بين‌المللي                                                      141

نهضت‌هاي آزادي‌بخش ملي                                                    149

افراد........................................................................................ 153

حقوق سنتي.......................................................................... 153

حقوق جديد.......................................................................... 155

الف) تحميل تعهدات بر افراد از طريق قواعد عرفي        156

ب) صاحبان حقوق متقابل                                         157

ج) اعطاي حقوق به افراد از طريق مقررات قراردادي     159

وضعيت حقوقي افراد در حقوق بين‌الملل             165

فصل پنجم                                                        167

اصول بنيادي حاكم بر روابط بين‌الملل           167

مقدّمه........................................................................................ 167

تساوي حاكميت دولت‌ها                                                      170

كلّيات.................................................................................... 170

حاكميت.................................................................................. 171

برابري حقوقي................................................................... 175

مصونيت‌ها و ديگر محدوديت‌ها نسبت به حاكميت  176

حقوق و مصونيت‌هاي دولت‌هاي خارجي                       176

مصونيت‌ نمايندگان ديپلماتيك                                 180

مصونيت نمايندگان كنسولي                                        184

مصونيت‌ رؤساي دولت‌ها و اعضاي كابينه             185

مدت زمان امتيازات و مصونيت‌ها                            186

محدويت‌هاي دولت در رفتار با بيگانگان و اشخاص حقيقي  188

عدم دخالت در امور داخلي يا خارجي ساير دولت‌ها      188

كلّيات.................................................................................... 188

اشكال جديد مداخله                                                       190

ممنوعيت تهديد يا اعمال زور                                     192

حل و فصل مسالمت‌آميز اختلافات                                  195

رعايت حقوق بشر.................................................................. 197

تعيين سرنوشت مردم                                                           199

چگونگي شكل‌گيري اين اصل در اجتماع جهاني   199

قلمرو حقوقي اصل تعيين سرنوشت                            201

حقوق و تكاليف                                                                 203

محدوديت‌هاي اصل تعيين سرنوشت                              204

ويژگی‌های خاص اصول بنيادي                                          205

پيوند نزديك بين اصول بنيادي و نياز به هماهنگي آنها   210

فصل ششم                                                          215

قاعده‌سازي بين‌المللي: عرف و معاهدات           215

ملاحظات مقدّماتي.................................................................. 215

حقوق سنّتي.......................................................................... 215

گرايش‌هاي جديد                                                                 218

عرف............................................................................................. 219

كليّات.................................................................................... 219

عناصر تشكيل‌دهنده‌ي عرف                                             221

نقش عناصر مادي و معنوي در حقوق بشردوستانه‌ي بين‌المللي      224

اعتراض دولت‌ها به تكوين يك قاعده‌ي عرفي         227

نقش كنوني عرف                                                                 229

معاهدات................................................................................... 232

کليّات.................................................................................... 232

حقوق بين‎الملل سنتي و جديد                                   233

الف) انعقاد معاهدات                                              235

ب) حق شرط...................................................................... 238

ج) زمينه‌هاي بي‌اعتباري معاهدات                     241

د) تفسير معاهدات                                                      245

ه‍( انقضاي معاهده                                                      248

تدوين........................................................................................ 251

ابداع قواعد آمره در دهه‌ي 1960                             254

پيدايش قواعد آمره                                                       254

ايجاد و مضمون قواعد آمره (فرم‌هاي اجباري) 256

محدوديت‌هاي قواعد آمره مطابق كنوانسيون وين 1969         261

جبران جزئي اين محدوديت‌ها در پرتو حقوق بين‌الملل عرفي         261

آثار قواعد آمره                                                            264

معايب و مزاياي قواعد آمره                                   269

فصل هفتم                                                        275

قاعده‌سازي بين‌المللي: ساير روش‌هاي وضع قاعده   275

کلّيات........................................................................................ 275

اقدامات يك‌جانبه به عنوان منبع تعهدات            276

اصول كلي حقوق بين‌الملل                                               279

كلّيات.................................................................................... 279

اتكاي محاكم بين‌المللي به اصول كلي               282

منابع متجلي در قراردادهاي بين‌المللي              283

تصميمات لازم‌الاجراي سازمان‌هاي بين‌المللي     283

تصميمات قضايي بر مبناي اصول منصفانه          286

اصول كلي حقوقی شناسايي شده از سوي جامعه‌ي بين‎المللي به عنوانِ 287

توسّل به اصول کلّی حقوقی درگذشته                       287

تلاش جهت تدوين به كارگيري اصول کلّي حقوقي در سال 1921         288

نقش فعلي اصول کلّی حقوقی                                        293

تأثير روندهايي كه در واقع قاعده‌ساز نيستند 295

تصميمات قضايي‌اي كه مبتني بر انصاف نيستند 295

حقوق نرم............................................................................. 298

فصل هشتم                                                        301

اعمال قواعد بين‌المللي در نظام‌هاي ملّي      301

رابطه‌ي بين حقوق بين‌الملل و حقوق داخلي         301

سه برداشت متفاوت در خصوص تأثير متقابل بين نظم بين‌المللي و      301

تغييرات جديد در روابط بين حقوق بين‌الملل و حقوق داخلي      308

قواعد بين‌المللي در مورد اجراي حقوق بين‌الملل در نظام‌هاي     309

روندهاي در حال ظهور در ميان نظام‌هاي حقوقي دولت‎ها        313

تشريفاتِ اجرايي                                                               313

موقعيت قواعد بين‌المللي در نظام‌هاي حقوقي داخلي            316

انگيزه‌هاي ترغيب‌كننده‌ي دولت‌ها براي انتخاب نظام تلفيق         317

شيوه‌های اعمال.................................................................... 319

حقوق بين‌الملل عرفي                                                     319

حقوق معاهدات................................................................... 321

الف) شيوه‌هاي اجرايي                                              321

ب) قراردادهاي غيرخوداجرا                                  322

ج) وضعيت قراردادهاي بين‌المللي و تضادهاي احتمالي با مقرراتِ  324

حقوق افراد در برابر قدرت تصميم‌گيري دولت‌ها در اعمال معاهده      330

اعمال تصميمات لازم‌الاجراي سازمان‌هاي بين‌المللي     331

دولت‌محوري در مقابل رهيافت بين‌المللي: ظهور گرايش‌ها      333

فصل نهم                                                          339

مسئوليت دولت                                              339

طرح كلي................................................................................... 339

حقوق بين‎الملل سنتي                                                         340

تنظيم قواعد جديد مربوط به مسئوليت دولت       343

كلّيات.................................................................................... 343

مسئوليت عمومي دولت                                                         348

پيش‌شرط‌هاي مسئوليت دولت                                           348

الف) عناصر ذهني تخلف بين‌المللي                   348

ب) عناصر عيني                                                             358

1) مغايرت رفتار دولت با تعهدات بين‌المللي 358

2) موضوع خسارت                                                           358

3) شرايط رافع مسئوليت                                         361

شرايط رافع عمل نادرست و تكليف به خسارت وارده  367

پيامدهاي عمل خلاف                                                          368

الف) تعهدات دولت مسئول                                       368

ب) حقوق، اختيارات و تعهدات دولت زيان‌‌ديده، به ويژه حق توسل به          372

مسئوليت مشدّد دولت                                                           373

عناصر عيني و ذهني اعمال خلاف                              374

پيامدهاي عمل خلاف در موارد مسئوليت مشدد   377

رژيم حقوقي.................................................................... 377

تعهدات دولت متخلف                                                       378

حقوق، اختيارات و تعهدات ساير دولت‌ها          379

روندها در عملكرد دولت‌ها                                        382

رژيم ويژه‌ي مسئوليت در نقض تعهدات جمعي مندرج در معاهداتِ     385

مقررات قراردادي                                                            385

1) كنوانسيون‌هاي چهارگانه 1949 ژنو مربوط به جنايات جنگي 386

2) ميثاق حقوق مدني و سياسي 1966 سازمان ملل متحد       387

3) اساسنامه‌ي ديوان بين‎المللي كيفري يوگسلاوي سابق       388

رويه‌ي دولت‌ها....................................................................... 389

رﮊيم هاي حقوقي قراردادي و توسل به معيارهاي حقوق بين الملل عرفي     392

نقش جزئي کنوني مسئوليت مشدّد                              393

فهرست اختصارات............................ 395