جرم‌شناسی معاصر بواسطه نوعی غیبت غیرعادی و عدم حضور واقعی یک دیدگاه که تا همین اواخر، جرم‌شناسی در آن ریشه داشت و به مثابه پدیده‌ای کاملاً بدیهی در اندیشیدن به جرم و کنترل آن در نظر می‌آمد یعنی اقتصاد سیاسی، شناسایی می‌شود. چنان که بعداً نشان داده خواهد شد، اقتصاد سیاسی بعد از اواسط دهه 1970، با چند حمله گاز انبری از ساحت جرم‌شناسی، بیرون رانده شد. در واقع در همین دهه اخیر بود که پیامدهای این رخداد، نه تنها برای گفت و گوها و سیاستگذاری‌های عدالت کیفری بلکه برای شناخت یا عدم شناخت جرم، مساله توجه به آن را یک بار دیگر ظاهر نمود.

این مفهوم که میان جرم و شرایط اقتصادی مثلاً محرومیت، نوعی پیوند وجود دارد، مفهومی قدیمی است، چنان که ریشه‌شناسی واژه‌هایی همچون «شرور» و «رذل»، حکایت از آن دارد. کشف چنین پیوندهایی، به مثابه کاری چشمگیر در جرم‌شناسی تلقی می‌شود. اغلب این گونه فعالیت‌ها در دل یک مدل اقتصادی جبرگرای ضمنی (و گاه آشکار) صورت گرفته است؛ مدلی که بر اساس آن، زندگی اقتصادی، اصل و بنیان است و لذا دارای تاثیری تعیین‌کننده برای تمام ترتیبات اجتماعی و فرهنگی می‌باشد. (Taylor,1997:266). ادبیات مربوط به نقش مؤلفه‌های اقتصادی در جرم و عدالت کیفری، در همین فصل، مورد بررسی قرار خواهد گرفت اما عنوان «اقتصاد سیاسی»، با هدف دربرگرفتن رهیافتی گسترده‌تر از صرف اشاره به اهمیت اقتصاد و جبرگرایی اقتصادی، استفاده شده است. در اینجا، اقتصاد را باید به عنوان بخشی از یک مجموعه پیچیده از ابعاد به هم پیوسته فردی، اخلاقی، فرهنگی و دیگر ابعاد اجتماعی در نظر آورد. در واقع، مراد از بکارگیری اصطلاح اقتصاد سیاسی، اشاره به تاثیرات متقابل دیالکتیکی سطوح تحلیل می‌باشد.