0

سیاست کیفری افتراقی در قلمرو بزهکاری اقتصادی

روی جلد
پشت جلد

  • امتیاز
  • نام کتاب سیاست کیفری افتراقی در قلمرو بزهکاری اقتصادی
  • قیمت 170,000 ریال
  • شابک
    1. 978-964-511-366-5
  • تعداد صفحات 336
  • نوبت چاپ 2
  • سال انتشار 1395
  • شماره جلد / نوبت ویرایش 1 / 0

📌كتاب حاضر مشتمل بر دو بخش و چهارفصل است:
بخش اول : شناسايی جرايم اقتصادی
فصل اول : تعريف جرم اقتصادی و ويژگی های آن
فصل دوم : مصاديق جرم اقتصادی
بخش دوم : جلوه های سياست كيفری افتراقی در مبارزه با جرايم اقتصادی
فصل اول : جلوه های ماهوی سياست كيفری افتراقی
فصل دوم : جلوه های شكلی سياست كيفری افتراقی در قلمرو جرايم اقتصادی
📌نويسنده محترم در بخش اول كتاب پیرامون تعريف جرم اقتصادي بيان داشتند كه مهم ترين چالش تعبير جرايم اقتصادي چالش مفهومي است.
📌تعريف و جايگاه اقتصادي، پیوند اين دسته جرايم با ديگر عناوين مجرمانه و يكسان سازي اش در نظام هاي حقوقي دنيا همواره بحث برانگیز بوده است.
📌با توجه به اين كه تعريف واحدي راجع به جرايم اقتصادي ارائه نشده است، لذا براي تعريف جرم اقتصادي ناگزیر از تعريف اجزاي تشكيل دهنده ان ميباشيم:
📌جرم اقتصادي از دو جزء جرم و اقتصاد تشكيل شده است. از نظر سابقه اين قوانين، لازم به ذكر است كه اول بار راجع به جرايم تجاري و بازرگانی شكل گرفته است.
📌حتي برخي نويسندگان جرم اقتصادي و تجاري را يكي دانسته اند يا حداقل با اندكي اغماض يكي ميدانند و آن را شامل يك سلسله اعمال غير قانوني كه در امر تجارت به خاطر به دست اوردن منافع اقتصادي ارتكاب ميابد تعريف ميكنند.
📌تعابير مختلفي از جرايم اقتصادي شده است به طور مثال عده اي جرايم اقتصادي را مترادف با جرايم يقه سفيدها ميدانند و برخي ان را جرمي عليه نظام توليد، توزيع يا مصرف اقتصادي ميدانند برخي ديگر ان را جرايمي دانستند كه عليه سياست اقتصادي دولت و برنامه ريزي اقتصاديش صورت ميگیرد
در تعريف ديگر اين جرم را اعمال غير قانوني ارتكاب يافته در قلمرو فعاليت هاي حرفه اي به منظور كسب امتيازات اقتصادي بيان كرده اند.
📌به جهت پراکنده بودن قوانين در اين زمينه و اهميت موضوع، اولويت سياست كيفري افتراقي در اين جرايم، توجيه ميشود.
📌موارد دادرسي افتراقي راجع به جرايم فوق الذكر
-حمايت از شهود
-تسريع در رسيدگی
-به كارگیری قضات متخصص در فرايند رسيدگی
-افتراقي بودن تجديدنظر
-همكاري هاي بين المللي قضايي قابل بيان هستند.

  

 

 

 

فهرست مطالب

نشان‌های اخ‍تصاری.. 13

مقدمه. 15

 

بخش اول: شناسایی جرایم اقتصادی

فصل اول: تعریف جرم اقتصادی و ویژگی‌های آن. 20

گفتار اول: جرم اقتصادی در پرتو نظریه‌های اقتصادی.. 20

الف ـ نظریه انگیزه‌های مرتکب... 21

ب ـ نظریه هزینه‌های اقتصادی.. 21

ج‌ـ نظریه فرایندهای اقتصادی.. 22

1ـ مزایای نظریه نئوکلاسیک... 26

2ـ ایرادات وارد بر نظریه نئوکلاسیک... 27

د ـ نظریه رفتار‌شناختی سلب مالکیت غیرقانونی.. 30

ه ـ نظریه بازی.. 31

و ـ نظریه همکاری جنایی.. 32

گفتار دوم: تعریف جرم اقتصادی.. 33

گفتار سوم: ویژگی‌های جرم اقتصادی.. 39

الف ـ چندگونگی موضوع جرایم اقتصادی.. 40

ب ـ ورود خسارات مالی.. 41

ج ـ مشارکتی بودن جرایم اقتصادی.. 42

د ـ غیر ملموس بودن وسایل ارتکاب جرم. 43

ه ـ عدم محدودیت جغرافیایی.. 44

و ـ گسترده بودن آثار. 44

ز ـ قراردادی بودن. 46

ح ـ ناآگاهی بزه‌دیدگان از بزه‌دیده واقع‌شدن. 47

ط ـ پیچیده بودن. 47

گفتار چهارم: تفکیک جرایم اقتصادی از دیگر جرایم. 48

الف ـ تفكيك جرايم اقتصادي از جرايم مالي.. 49

1ـ تفاوت در موضوع. 50

2‌ـ توسل به سياست کیفری سخت‌گیرانه. 50

3‌ـ بازتاب حقوق عرفي در جرايم اقتصادي.. 51

4ـ مرتكبان و كيفيت وقوع جرايم. 52

ب ـ تفكيك جرايم اقتصادي از جرايم سازمان يافته. 52

ج ـ تفكيك جرايم اقتصادي از جرایم يقه سفيدي.. 55

د ـ تفکیک جرم اقتصادی از فساد مالی.. 57

ه ـ تفکیک جرایم اقتصادی از جرایم بازرگانی.. 60

فصل دوم: مصادیق جرم اقتصادی.. 63

گفتار اول: جرایم فسادآمیز (با تکیه بر کنوانسیون مریدا) 64

الف ـ رشوه 64

ب ـ اختلاس... 70

ج ـ تصرف غیر قانونی در اموال دولتی.. 72

د ـ اخاذی.. 77

ه ـ رانت‌جویی.. 78

و ـ سوءاستفاده از معاملات دولتی.. 79

ز ـ سوءاستفاده از وظایف شغلی.. 80

ح ـ تبانی درمعاملات دولتی.. 82

ط ـ اعمال نفوذ. 83

ی ـ اخذ پورسانت در معاملات خارجي.. 85

ک ـ افزایش غیرقابل توجیه ثروت... 86

ل ـ تعارض منافع. 88

گفتار دوم: جرایم علیه اقتصاد کلان. 90

الف‌ ـ جرایم پولی.. 90

1ـ سکه. 91

2ـ اسکناس... 95

ب ‌ـ جرایم ارزی.. 99

ج ـ جرایم بانکی.. 107

د ـ جرایم علیه اسناد و اوراق بهادار دولتی.. 114

ه‌ ـ جرایم مالیاتی.. 117

1ـ فرار متقلبانه از پرداخت مالیات... 119

2ـ رفتارهای غیر قانونی دریافت‌کنندگان مالیات... 120

وـ جرایم مرتبط با نظام تولید و توزیع. 122

1ـ اخلال در نظام تولید و توزیع. 123

2ـ نقض موازین قیمت کالا. 125

3ـ نقض مقررات توزیع کالا. 126

زـ جرایم مرتبط با نظام صنفی.. 128

1ـ گران‌فروشی.. 129

2ـ احتکار. 130

3ـ کم‌فروشی.. 132

4ـ اقدامات متقلبانه و مزورانه. 132

5ـ عرضه یا فروش ناروا 134

ح ـ جرایم مرتبط با بورس اوراق بهادار. 137

1ـ استفاده از اطلاعات نهاني مربوط به اوراق بهادار. 137

2ـ نقض عملکرد صحیح بازار بورس... 140

ط ‌ـ فعالیت شرکتهای هرمی.. 141

ی‌ ـ قاچاق کالا. 143

ک ـ پولشویی.. 147

ل ـ جرایم رایانه‌ای.. 151

کلاهبرداری رایانه‌ای.. 153

2ـ پولشویی الکترونیکی.. 154

 

بخش دوم: جلوه‌های سیاست کیفری افتراقی در مبارزه با جرایم اقتصادی

فصل اول: جلوه‌های ماهوی سیاست کیفری افتراقی.. 158

گفتار اول: تحولات عناصر تشکیل‌دهنده جرم در پرتو جرایم اقتصادی.. 159

الف ـ تحولات مربوط به عنصر قانونی.. 159

1ـ متعدد شدن نهادهای واضع مقررات در مورد جرایم اقتصادی.. 161

1ـ1) نهادهای سیاست‌گذار. 162

1ـ1ـ1) نهاد رهبری.. 162

1ـ1ـ2) مجمع تشخیص مصلحت نظام. 164

1ـ2) نهادهای قانون‌گذار. 166

1ـ2ـ1) شورای انقلاب... 167

1ـ2ـ2) مجلس شورای اسلامی.. 167

1ـ3) نهادهای مقرره‌گذار. 168

1ـ3ـ1) قوه مجریه. 169

1ـ3ـ2) قوه قضاییه. 169

1ـ4) نهادهای دیگر. 169

2ـ فراملی و بین‌المللی شدن مقررات در مورد جرایم اقتصادی.. 170

3ـ پراکنده بودن قوانین در زمينه جرايم اقتصادي.. 171

ب ـ تحولات مربوط به عنصر مادی جرم. 172

1ـ قصد ارتکاب جرم. 173

2ـ تهیه مقدمات... 174

3ـ شروع به جرم. 175

4ـ تحقق نتیجه. 175

ج ـ تحولات مربوط به عنصر رواني جرم. 176

گفتار دوم: مجرم و مسئولیت کیفری در جرایم اقتصادی.. 177

الف ـ مجرم در جرایم اقتصادی.. 177

1ـ مباشرت و مشارکت در ارتکاب جرم. 178

2ـ معاونت به مثابه مباشرت در ارتکاب جرم. 179

ب ـ تحول در قلمرو مسئوليت كيفري.. 180

1ـ عناصر مسئولیت کیفری در تقابل با جرایم اقتصادی.. 181

1ـ1) وقوع رفتار مجرمانه. 181

1ـ2) اهلیت جزایی.. 182

2ـ مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در جرایم اقتصادی.. 182

2ـ1) پذیرش مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در کنوانسیون پالرمو. 184

2ـ2) پذیرش مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در کنوانسیون مریدا 186

2ـ3) پذیرش مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در ایران. 188

3ـ مسئوليت كيفري ناشی از عمل ديگري در جرایم اقتصادی.. 191

گفتار سوم: پاسخ‌ها 196

الف ـ رویکرد ارعابی.. 198

1ـ مجازات‌های اصلی.. 198

1ـ1) استفاده از مجازات اعدام در موارد خاص.... 198

1ـ2) حبس.... 200

1ـ2ـ1) حبس ابد. 200

1ـ2ـ2) حبس‌های موقت بلند‌مدت... 201

1ـ3) مجازات‌های مالی: توجه به میزان عواید مجرمانه. 202

1ـ3ـ1) جزای نقدی.. 203

1ـ3ـ2) مصادره 204

1ـ3ـ3) ضبط اموال مورد استفاده در ارتکاب جرم. 205

1ـ3ـ4) استرداد مال یا منفعت حاصل از جرایم اقتصادی.. 207

1ـ4) منع يا محدوديت شديد در تخفيف مجازات... 208

1ـ5) عدم شمول تعليق مجازات... 209

1ـ6) عدم اعطاء آزادي مشروط.. 210

1ـ7) تبديل جرم بازدارنده يا تعزيري به جرم مستلزم حدّ. 211

1ـ8) تشدید مجازات فقط با توجه به سمت عمومی.. 212

2ـ مجازات‌های تکمیلی و تبعی.. 212

2ـ1) مجازات تکمیلی.. 213

2ـ2) مجازات‌های تبعی.. 217

ب ـ رویکرد ارفاقی.. 218

1ـ معاذیر قانونی معاف‌کننده و تخفیف‌دهنده 219

1ـ1) معاذیر قانونی معافیت از مجازات... 220

1ـ2) معاذیر قانونی تخفیف‌دهنده 221

2ـ کیفیات مخففه. 223

فصل دوم: جلوه‌های شکلی سیاست کیفری افتراقی در قلمرو جرایم اقتصادی.. 225

گفتار اول: تشريفات رسيدگي در مراحل مختلف... 225

الف ‌ـ تحقیقات مقدماتی.. 226

1‌ـ جهات شروع به تعقیبِ جرایم اقتصادی.. 226

1ـ1) شکایت شاکی.. 227

1ـ2) گزارش ضابطان. 229

1ـ3) اقرار متهم. 231

1ـ4) اجباری بودن اعلام جرم. 232

2‌ـ شیوه‌های خاص تحقیقاتی در زمینة جرایم اقتصادی.. 238

2ـ1) حمل و تحویل تحت نظارت... 239

2ـ2) نظارت الکترونیکی.. 240

2ـ3) دام‌گستری.. 241

2ـ4) استفاده از فنون حسابداری جنایی.. 242

2ـ5) به کارگیری مخبران. 242

2ـ6) سیستم‌های اطلاعاتی هوشمند. 244

3‌ـ ویژگی‌های تحقیقات مقدماتی در قلمرو جرایم اقتصادی.. 245

3ـ1) پيش بيني مواعد طولاني مرور زمان در تعقيب و صدور حكم. 245

3ـ2) محدودیت اصل رازداری حرفه‌ای.. 248

3ـ3) طولانی شدن زمان تحت نظر. 249

3ـ4) تحقيقات مشترك... 250

3ـ5) حفاظت از مجرميني كه همكاري مفيد نمايند. 251

ب ـ دادرسی افتراقی در قلمرو جرایم اقتصادی.. 253

1‌ـ حمایت از شهود. 254

2‌ـ تسریع در رسیدگی.. 255

3‌ـ به کارگیری قضات متخصص در فرایند رسیدگی.. 256

4ـ افتراقی بودن تجدیدنظر. 257

5‌ـ همکاری‌های بین‌المللی قضایی.. 257

5ـ1) تسهیل استرداد. 258

5ـ2) معاضدت قضائي متقابل.. 260

5ـ3) انتقال رسیدگی‌های کیفری.. 262

5ـ4) همكاري در رابطه با اجرای قانون. 263

ج ـ اجرای حکم. 264

1‌ـ تسهیل اجرای بدون تأخیر نابجای درخواست‌های بين‏المللي در زمينه ضبط و مصادره 265

2‌ـ انتقال محكومين.. 266

3‌ـ اجرای مجازات خارجی.. 266

4‌ـ الزام به انتشار اسامي محكومان. 266

گفتار دوم: تحول در قلمرو سازمان و صلاحیت کیفری.. 269

الف‌ ـ مراجع قضایی.. 270

1ـ دادگاه انقلاب اسلامي.. 270

2ـ دادگاه كيفري استان. 275

3ـ دادگاه عمومي.. 277

4ـ مجتمع ويژه جرايم اقتصادي.. 278

5ـ دادگاه‌هاي جزايي مراكز استان. 280

ب ـ مراجع غیرقضایی.. 281

1‌ـ سازمان تعزیرات حکومتی.. 281

2ـ نهاد يا اداره مربوطه. 286

3ـ هیأت‌های رسیدگی‌کننده به جرایم اقتصادی.. 288

گفتار سوم: افتراقی شدن سیاست کیفری در قلمرو ادله اثبات... 290

الف ‌ـ قابلیت استناد به ادله الکترونیکی در قلمرو جرایم اقتصادی.. 291

ب‌ ـ افتراقی شدن اصول حاکم بر ادلة اثبات... 294

1‌ـ تقدم اماره مجرمیت بر اصل برائت (معکوس شدن بار اثبات) 294

2‌ـ تعرض به حریم خصوصی در راستای اصل آزادی تحصیل دلیل.. 298

3‌ـ عدم رعایت اصل مشروعیتِ شیوة تحصیلِ دلیل.. 300

3ـ1) به کارگیری مخبران. 301

3ـ2) حمایت از شهود؛ تعرض به حقوق متهم در دسترسی به دادرسی
عادلانه. 304

3ـ3) دام‌گستری.. 307

 

 

نتیجه‌گیری و پیشنهادها 313

فهرست منابع. 321

 


 

نظری ثبت نشده

دیدگاه شما