فهرست مطالب

مقدمه. 17

 

 

 

 

فصل اول: معرفي مسئوليت مدني. 20

1- تعريف مسئوليت مدني.. 20

                 2- مسئوليت مدني و تعهدات قراردادي...............................................................23

3- مسئوليت مدني و مسئوليت كيفري.. 24

 

4- انواع مسئوليت مدني از نظر لزوم تقصير. 28

 

(4-1)- مسئوليت مدني مبتني بر تقصير. 29

 

(4-2)- مسئوليت مدني بدون تقصير. 29

 

5- اهداف مسئوليت مدني.. 33

 

6- انواع مسئوليت مدني.. 35

 

7- مقايسه مسئوليت قراردادي با مسئوليت قهري.. 36

 

     1-7))- وجوه اشتراك مسئوليت قراردادي و قهري.. 36

 

     (2-7)- وجوه افتراق مسئوليت قهري و قراردادي.. 39

 

8- قوانين مرتبط با مسئوليت مدني در حقوق ايران. 41

 

 

فصل دوم: مسئوليت مدني ناشي از فعل شخصي. 43

مبحث اول - معرفي فعل شخصي.. 43

 

گفتار اول - مفهوم فعل شخصي.. 43

 

گفتاردوم - مقايسه مسئوليت مدني ناشي از فعل شخصي در كشورهاي مختلف   45

 

بند اول - مسئوليت ناشي از فعل شخصي در حقوق آلمان   45

 

بند دوم- مسئوليت مدني ناشي از فعل شخصي در حقوق فرانسه   46

 

بند سوم - مسئوليت مدني ناشي از فعل شخصي در كشورهاي عربي   47

 

بند چهارم- مسئوليت مدني ناشي از فعل شخصي در حقوق انگليس   48

 

الف - رفتار اشتباه يا ناقص.... 51

 

ب- تقصير شغلي يا حرفه‌اي.. 51

 

ج- وظيفه مراقبت.. 52

 

گفتار سوم- چگونگي تعيين مسئوليت مدني ناشي از فعل شخصي   54

 

مبحث دوم- منابع مسئوليت مدني ناشي از فعل شخصي واحد. 57

 

گفتار اول - اتلاف.. 57

 

بند اول - مفهوم اتلاف.. 57

 

بند دوم - شرايط اتلاف.. 59

 

گفتار دوم - تسبيب.. 60

 

بند اول - مفهوم تسبيب.. 60

 

بند دوم - شرايط تسبيب.. 61

 

گفتار سوم - غصب.. 63

 

بند اول - مفهوم غصب.. 63

 

بند دوم - آثار غصب.. 65

 

1- چگونگي اجراي تعهد عيني غاصب.. 65

 

2- عمل غاصب بر روي مال مغصوب.. 66

 

3- تغييرات مال مغصوب.. 67

 

4- مسئوليت غاصب نسبت به منافع مال مغصوب.. 68

 

ب- دادن بدل. 69

 

ج- تأديه مثل يا قيمت.. 72

 

گفتار چهارم - غرور.. 73

 

بند اول - تعريف غرور.. 73

 

بند دوم - شرايط تحقق غرور.. 75

 

الف- قول يا فعل غير واقعي.. 75

 

ب- نقش علم و جهل غار و مغرور. 75

 

گفتار پنجم - اداره فضولي مال غير.. 76

 

بند اول - شرايط اداره فضولي مال غير.. 76

 

1- ضروري بودن دخالت.. 76

 

2- عدم امکان كسب اجازه از مالک يا مأذون از طرف او. 77

 

بند دوم -آثار اداره فضولي مال غير.. 77

 

گفتار ششم - استيفاء از مال يا عمل غير.. 78

 

بند اول - مفهوم استيفاء.. 78

 

بند دوم- شرايط استيفاء از مال يا عمل غير.. 79

 

گفتار هفتم- ايفاء ناروا.. 80

 

بند اول - مفهوم.. 80

 

بند دوم- شرايط ايفاء ناروا.. 80

 

بند سوم- آثار ايفاء ناروا.. 81

 

الف- نسبت به صاحب مال. 81

 

ب- نسبت به دريافت کننده مال. 82

 

گفتار هشتم - دارا شدن غير عادلانه (استفاده بلاجهت)   82

 

بند اول - مفهوم استفاده بلاجهت.. 82

 

بند دوم- مقايسه با موارد مشابه.. 83

 

الف- مقايسه با غصب.. 83

 

ب- مقايسه با ايفاء ناروا 83

 

ج- مقايسه با استيفاء از مال يا عمل غير. 84

 

مبحث سوم - مسئوليت مدني ناشي از فعل شخصي متعدد. 84

 

گفتار اول- چگونگي تعيين مسئوليت ناشي از فعل شخصي با دخالت عوامل متعدد   84

 

گفتار دوم- اجتماع غاصبين.. 91

 

بند اول - ميزان مسئوليت غاصبين.. 91

 

بند دوم - مسئوليت غاصبين نسبت به عين مال مغصوب   92

 

بند سوم - مسئوليت غاصبين نسبت به منافع مال مغصوب   93

 

بند چهارم -ابراء غاصبين نسبت به مثل يا قيمت و منفعت   94

 

گفتارسوم- اجتماع غصب با ساير عناوين مسئوليتي   95

 

بند اول- اجتماع غصب و اتلاف.. 95

 

بند دوم- اجتماع غصب و تسبيب.. 95

 

گفتار چهارم- اجتماع سبب و مباشر.. 96

 

بند اول- اجتماع سبب و مباشر با تاثير جداگانه   96

 

بند دوم - اجتماع سبب و مباشر به صورت اشتراکي   97

 

1- مفهوم سبب و مباشر اشتراكي.. 98

 

2- توزيع مسئوليت بين سبب و مباشر. 98

 

گفتار پنجم- اجتماع سبب و مباشر به صورت مستقل   102

 

گفتار ششم- مسئوليت مدني ناشي از اجتماع چند مباشر   105

 

بند اول- دو يا چند مباشر به صورت اشتراکي..........................................97

بند دوم - اجتماع چند مباشر با تاثير جداگانه   108

 

بند سوم - اجتماع چند مباشر به نحو مجمل.. 110

 

.

 

گفتارهفتم - مسؤليت مدني ناشي از اجتماع چند سبب   113

 

بند اول - چند سبب در عرض يکديگر.. 113

 

بند دوم - دو سبب درطول يکديگر.. 114

 

بند سوم - چند سبب با تأثير جداگانه.. 116

 

بند پنجم - اجتماع چند سبب به صورت مستقل.. 116

 

           بند ششم- مسئوليت مدني ناشي از اجتماع چند سبب  به نحو مجمل

مبحث چهارم- تأثير چگونگي انجام فعل شخصي در رفع مسئوليت مدني.. 117

 

گفتار اول- اعمال حاکميت.. 117

 

گفتار دوم- اجراي دستورات قضايي اشتباه يا نادرست   118

 

    گفتار سوم- دفاع مشروع. 119

 

گفتار چهارم - قاعده احسان.. 122

 

گفتار پنجم-نقش اضطرار در رفع مسئوليت مدني.. 123

 

بند اول - مفهوم اضطرار.. 123

 

بند دوم - شرايط اضطرار.. 124

 

بند دوم - آثار اضطرار.. 125

 

 

 

 

فصل سوم: مسئوليت مدني شغلي.. 126

مبحث اول- مسئوليت مدني ضابطين دادگستري.. 126

 

گفتار اول - اهميت موضوع.. 126

 

گفتار دوم- مسئوليت مدني ناشي از فعل توأم با تقصير   Error! Bookmark not defined.

 

الف - مسئوليت مدني ناشي از دستگيري غير مجاز. Error! Bookmark not defined.

 

ب- مسئوليت مدني ضابطين دادگستري درتعقيب و گريز. Error! Bookmark not defined.

 

ج- مسئوليت مدني ضابطين دادگستري ناشي از توقيف اموال اشخاص....

 

د- مسئوليت مدني ضابطين دادگستري ناشي از تقصير در اجراي احكام.

 

گفتار سوم - مسئوليت مدني ضابطين دادگستري ناشي از فعل بدون تقصير  

 

گفتار چهارم - مسئوليت ناشي از ترک فعل توسط ضابطين   Error! Bookmark not defined.

 

بند اول- مبناي قانوني مسئوليت مدني ضابطين ناشي از ترك فعل  

 

بند دوم - موارد مسئوليت مدني ناشي از ترک فعل توسط ضابطين دادگستري  

 

      مبحث دوم- مسئوليت مدنی ناشی از مشاغل قضايی

         گفتار اول- مسئوليت مدنی وکيل دادگستری

          بند اول- مسئوليت مدنی وکيل در مقابل موکل

            بند دوم- مسئوليت مدنی وکيل در مقابل طرف دعوی

     گفتار دوم- مسئوليت مدنی قضات

مبحث دوم - مسئوليت مدني ناشي از اعمال پزشكي.. 145

 

گفتار اول - مسئوليت مدني پزشك.. 150

 

بند اول - مسئوليت ناشي از انجام فعل.. 150

 

بند دوم - مسئوليت مدني ناشي از ترك فعل پزشك   151

 

گفتار دوم - مسئوليت مدني مراكز درماني و بيمارستانها   152

 

مبحث سوم - بيمه مسئوليت مدني ناشي از فعل شخصي.. 153

 

گفتار اول - نقش و جايگاه بيمه مسئوليت.. 153

 

گفتار دوم - شرايط زيان ديدگان و زيانهاي تحت پوشش در قانون بيمه اجباري  

 

بند اول - شرايط زيانديده.. Error! Bookmark not defined.

 

بند دوم - شرايط زيان هاي تحت پوشش.. Error! Bookmark not defined.

 

گفتار سوم- حوادث تحت پوشش قانون بيمه اجباري   Error! Bookmark not defined.

 

گفتار چهارم- حمايت ويژه از زيانديدگان حوادث رانندگي   Error! Bookmark not defined.

 

گفتار پنجم- برقراري رژيم خاص مسئوليتي.. Error! Bookmark not defined.

 

 

 

 

فصل چهارم: مسئوليت مدني ناشي از اشياء و اموال.. 166

مبحث اول- مسئوليت ناشي از اموال منقول. 167

 

گفتار اول- مباني مسئوليت مدني ناشي از اموال منقول   167

 

بند اول - مسئوليت مدني ناشي از حفاظت و مراقبت   167

 

بند دوم- مسئوليت مدني ناشي از صرف مالکيت و دارندگي   168

 

بند سوم - مسئوليت مدني ناشي از توليد و عرضه   168

 

الف- مسئوليت مدني ناشي از عيب و نقص توليد و خدمات.. 169

 

ب- مسئوليت مدني ناشي از تخلفات توليد كنندگان و عرضه كنندگان كالا. 171

 

گفتار دوم - مسئوليت مدني ناشي از حيوانات.. 173

 

بند اول - مسئوليت مدني ناشي از حيوان در حقوق كشورهاي اروپايي   173

 

بند دوم - مسئوليت مدني ناشي از حيوان در حقوق ايران   174

 

بند سوم- مسئوليت مدني ناشي از حيوان در حقوق كشورهاي عربي   176

 

گفتار سوم- مسئوليت مدني ناشي از وسايل نقليه   177

 

بند اول- مسئوليت ناشي از وسايل نقليه در حقوق فرانسه   178

 

بند دوم- مسئوليت مدني ناشي از وسايل نقليه درحقوق آلمان   178

 

بند سوم- مسئوليت ناشي از وسايل نقليه در حقوق انگليس   179

 

بند چهارم- مسئوليت مدني ناشي از وسايل نقليه در حقوق ايران   180

 

بند پنجم- حقوق لبنان و مصر.. 183

 

مبحث دوم- مسئوليت مدني ناشي از اموال غير منقول   185

گفتار اول- مسئوليت ناشي از اموال غير منقول در حقوق ايران. 185

 

بند اول - مسئوليت مدني ناشي از ساختمان.. 185

 

1- عدم حفاظت و مراقبت.. 185

 

2- عدم رعايت نکات فني و مهندسي در ساخت.. 189

 

3 - مسئوليت مدني شهرداري در حوادث ساختماني   189

 

بند دوم - مسئوليت مدني ناشي از راهها و معابر   190

 

گفتار دوم- مسئوليت مدني ناشي از اموال غير منقول در ساير كشورها 192

 

بند اول- حقوق كامن لا.. 192

 

بند دوم- حقوق لبنان و مصر.. 193

 

 

 

 

فصل پنجم: مسئوليت مدني ناشي از فعل غير. 196

مبحث اول - مسئوليت مدني ناشي از فعل غير بر اساس قواعد عام. 197

 

گفتار اول- مباني مسئوليت مدني ناشي از فعل غير بر اساس قواعد عام   197

 

بند اول- وظيفه مراقبت.. 197

 

بند دوم - شرايط و اوضاع و احوال خاص فاعل فعل زيان بار   198

 

بند سوم- رابطه استخدامي.. 198

 

گفتار دوم - نقش تميز در مسئوليت مدني ناشي از فعل غير   199

 

گفتار سوم- مسئوليت مدني ناشي از معاونت در جرم   202

 

مبحث دوم - مسئوليت مدني ناشي از فعل غير به موجب ماده 12 قانون مسئوليت مدني(مسئوليت مدني کارفرما)  204

 

گفتار اول - معرفي مسئوليت کارفرما.. 204

 

بند اول - مفهوم اين نوع مسئوليت.. 204

 

بند دوم -توجيه مسئوليت کارفرما.. 205

 

گفتار دوم - شرايط تحقق مسئوليت کارفرما.. 206

 

الف- مرتكب بايد كارگر باشد. 206

 

ب- كارگر در حين كار، عمل زيان بار را انجام داده باشد. 207

 

گفتار سوم - چگونگي طرح دعوي مسئوليت عليه کارفرما   209

 

گفتار چهارم - حمايت کامل از زيان ديدگان حوادث کار   210

 

 

 

 

فصل ششم: رابطه سببيت بين دخالت مادي فاعل زيان و حادثه زيان بار  213

مبحث اول - رابطه سببيت در حقوق ايران. 213

 

گفتار اول- مفهوم رابطه سببيت.. 213

 

گفتار دوم- مواردي كه رابطه سببيت مورد ترديد است   216

 

گفتار سوم -تفاوت رابطه سببيت با انتساب عمل به فاعل   217

 

مبحث دوم- رابطه سببيت در ساير كشورها 218

 

گفتار اول - رابطه سببيت در حقوق كامن لا.. 218

 

گفتار دوم- رابطه سببيت در حقوق فرانسه.. 219

 

مبحث سوم - قطع رابطه سببيت.. 220

 

گفتار اول- قوه قاهره.. 220

 

بند اول - مفهوم قوه قاهره.. 221

 

بند دوم- شرايط قوه قاهره.. 223

 

الف- غير قابل پيش بيني بودن حادثه. 224

 

ب- خارجي بودن علت منجر به حادثه. 225

 

ج- مقاومت ناپذير بودن قوه قاهره 227

 

گفتاردوم - نقش فعل شخص ثالث.. 228

 

گفتار سوم- تقصيرمشترك زيان ديده.. 230

 

گفتار چهارم- قاعده تحذير.. 232

 

گفتار پنجم- پذيرش خطر توسط زيان ديده.. 233

 

 

 

 

فصل هفتم: ضرر يا خسارت ناشي از حوادث زيان بار. 236

مبحث اول- معرفي ضرر. 236

 

گفتار اول - مفهوم ضرر.. 236

 

گفتار دوم- شرايط ضرر قابل مطالبه.. 240

 

بند اول - مستقيم و بلا واسطه بودن ضرر.. 240

 

بند سوم- مسلم بودن ضرر.. 246

 

1- خسارت آينده 247

 

2- اتلاف يا فوت منفعت.. 248

 

بند چهارم- معقول، عادلانه و منصفانه بودن جبران خسارت   250

 

بند پنجم- قابل پيش بيني بودن خسارت.. 252

 

مبحث دوم - چگونگي و نوع جبران خسارت.. 258

 

گفتار اول - جبران خسارت مادي.. 258

 

گفتار دوم - جبران خسارت معنوي.. 259

 

 

 

 

فهرست منابع و مآخذ. 264