فهرست مطالب

 

 

 

مقدّمه. 15

فصل اول - نگرشی تئوريک بر پديده ديپلماسی در روابط بين الملل نوين................17

طرح موضوع. 17

 

1- تعريف ديپلماسي. 18

 

2- ساخت شناسي پديده ديپلماسي در علم روابط بين‌الملل  25

 

1) دستگاه منطقي ديپلماسي. 25

 

(1) قواعد بنيادين. 25

 

1. برنامه­ريزي استراتژيك. 25

 

2. تأكيد  بر استراتژيهاي نفوذ. 28

 

3. تقسيم بندي سيستم. 30

 

4. توليد ايده‌هاي نوين در سياست خارجي. 31

 

5. سطح بندي ارزشهاي توليدي. 33

 

6. تعيين ميزان سود و درآمد اقدام. 34

 

(2) قواعد تجويزي در ديپلماسي. 35

 

2) مدل فيزيكي ديپلماسي. 36

 

(1) سيستم اطلاعات ديپلماتيك. 37

 

(2) سيستم تصميم­گيري ديپلماتيك. 40

 

1. متغيرهاي تأثيرگذار بر تصميم­گيري ديپلماتيک  40

 

2. مدلهاي تصميم گيري ديپلماتيك. 44

 

1). مدل سازماني تصميم گيري. 44

 

(1). سطوح سازماني ديپلماتيك و اصول و مباني آن  44

 

(2). ساخت بندي دروني. 45

 

(3). طراحي مدل سازماني تصميم گيري. 45

 

(1).. روشهاي برنامه ريزي سازماني. 46

 

(4). متغيرهاي مدل سازماني آليسون. 50

 

2). مدل بازيگر خردمند. 51

 

3). مدل بروكراتيك تصميم گيري. 51

 

4). مدل سيبرنتيك. 52

 

(3) سيستم عملياتي ديپلماتيك. 53

 

3- مدل تئوريك مطالعه ديپلماسي در روابط بين‌الملل  54

 

فهرست منابع فصل اوّل. 57

فصل دوم - بنيانهای مفهومی سياستگذاری ديپلماتيک در روابط بين الملل................59

طرح موضوع. 59

 

1- تعريف سياستگذاري و فرآيند آن. 61

 

2- انواع سياستگذاري. 63

 

1)- سياستگذاري انباشتي و محافظه­كارانه. 63

 

2)- سياستگذاري انقلابي و بنيادين. 64

 

3)- سياستگذاري تركيبي و مختلط. 64

 

4)- سياستگذاري بخشي. 64

 

5)- سياستگذاري جامع و فراگير. 65

 

3- فرآيند سياستگذاري خارجي. 65

 

1)- مسئله در سياستگذاري. 67

 

(1)- ويژگي هاي مسئله سياستگذاري خارجي. 70

 

(2) - منافع و اهداف ملي. 71

 

1. منافع ستيزشي............................................................................  71

 

2. منافع مبتني بر همكاري..............................................................  71

 

3. منافع با بازيهاي نابرابر (تركيبي). 71

 

4. منافع موازي...............................................................................  72

 

5. هداف تملكي و محيطي.............................................................  72

 

6. اهداف استراتژيك و بلند مدت، اهداف ميان مدت و اهداف كوتاه مدت..................................................  72

 

7. اهدافي مبتني بر حفظ موجود و يا تغيير وضع موجود  73

 

8. اهداف عام و خاص…………….  74

 

2) - مرحله رمزگشايي و تحليل تئوريها و پارادايمهاي موجود  74

 

3) - ساخت مدل مرجع در سياستگذاري. 75

 

4) - پژوهشهاي سياستگذاري. 78

 

(1)- تعريف پژوهشهاي سياستگذاري. 78

 

(2)- ويژگي هاي چارچوب پژوهشهاي سياستگذاري. 78

 

(3)- انواع پژوهشهاي سياستگذاري. 79

 

(4)- ويژگي هاي پژوهشهاي سياستگذاري. 80

 

1. چند بعدي بودن………………  80

 

2. استقرايي - تجربي بودن………. 80

 

3. آينده نگري.................................................... 81

 

4. ارزشي بودن………………  81

 

5. پاسخ به نياز استفاده­كنندگان…. 82

 

(5) - فرآيند پژوهشهاي سياستگذاري. 84

 

1. مرحله آمادگي براي انجام پژوهشهاي سياستگذاري  84

 

1). چارچوب سياستگذاري. 84

 

2). تعاريف و ارزشهاي مربوط به مسائل. 85

 

3). انواع توصيه هاي مورد نظر. 85

 

4). منابع مورد نياز براي انجام پژوهش. 86

1. مرحله مفهوم سازي..................... 88

 

2. مرحله ‌تجزيه و تحليل فني....... 90

 

3. مرحله تدوين سياستها............... 90

 

4. تجزيه و تحليل سياستهاي پيشنهادي. 93

 

5. نگاه روشي در خصوص نتايج. 96

 

6. مرحله تصميم­گيري.................. 96

 

8). مديريت بحران. 98

فهرست منابع فصل دوم. 105

فصل سوم - بنيانهای مفهومی و تئوريک تدوين استراتژی در حوزه ديپلماسی............107

طرح موضوع. 107

 

1- تعريف استراتژي. 108

 

2- اصول حاكم بر استراتژي. 115

 

3- چارچوب كلي مفهوم استراتژي. 116

 

4- سطوح استراتژي. 117

 

5- چرخه استراتژي. 119

 

6- گونه شناسي استراتژي. 122

 

1) - استراتژي متعارف و هسته­اي. 122

 

2)- استراتژي مستقيم و استراتژي غير مستقيم. 124

 

3)- استراتژي تهاجمي و دفاعي. 127

 

4)- استراتژي گام به گام و متراكم. 128

 

5)- استراتژي ضد نيرو و استراتژي ضد شهر. 128

 

7- مدل تئوريك تدوين استراتژي. 128

 

1)- شناخت چرخه استراتژيك. 129

 

2)- شناخت عوامل موثر بر شكل­گيري استراتژي. 130

 

3)- سناريو سازي. 133

 

4)- برنامه­ريزي استراتژيك. 134

 

(1)- مدلهاي دوگانه تدوين استراتژي در برنامه ريزي استراتژيك  135

 

8- ترسيم مدل تئوريك تدوين استراتژي در روابط بين‌الملل  139

 

فهرست منابع فصل سوم:. 145

فصل چهارم - نگرشی تئوريک بر مدلهای جنگ و بازدارندگی در حوزه ديپلماسی..147

طرح موضوع. 147

 

1- مطالعات استراتژيك. 148

 

1)- علل پيدايش. 148

 

2)- فرضيات و اصول بنيادين حوزه مطالعات استراتژيك  149

 

3)- دستگاه تحليلي حوزه مطالعات استراتژيك. 149

 

2- جنگ و مطالعات استراتژيك: مدل شكل­گيري، تداوم و پايان جنگ  151

 

3- بازدارندگي. 160

 

1) - مدل منطقي بازدارندگي. 161

 

2)- مدل فيزيكي بازدارندگي. 165

 

نتيجه­گيري:. 173

 

فهرست منابع فصل چهارم. 175

فصل پنجم - مدل تئوريک مذاکرات در ديپلماسی ........................................177

طرح موضوع. 177

 

1- بنيانهاي مفهومي مذاكرات بين‌المللي. 177

 

2- اجزاء چارچوب مذاکرات بين‌المللي. 180

 

1)- وضعيت چانه زني. 180

 

(1)-  فرمول كلي تدوين وضعيت چانه زني. 184

 

2). طراحي سيستم اطلاعات استراتژيك. 185

 

3). مدل فيزيكي مذاكرات بين‌المللي. 188

 

(1)- طرفهاي مذاكره. 190

 

(2)- محيط مذاكرات. 191

 

1. محيط مربوط به قواعد............... 191

 

1). تعريف قواعد رفتاري. 191

 

2). شكل گيري قواعد رفتاري. 192

 

3).  انواع قواعد رفتاري. 193

 

(1). مدلهاي تشخيص و رعايت قواعد. 194

 

(2). نقض و عدم رعايت قواعد. 195

 

2. محيط پيراموني مذاكرات.......... 196

 

(3)- حركات سيستم مذاكرات. 197

 

1. حركات ساختاري.................................................................. ..198

 

2. حركات ارتباطي...................... 198

 

3. حركات مسابقه اي و ناخواسته. 199

 

(4)- مدل فازي از مذاكرات بين‌المللي. 199

 

3- مراحل برنامه ريزي مذاكرات. 203

 

1)- چارچوب بندي مذاكرات. 203

 

(1)- ديدگاه ساده­سازي شناختي. 203

 

(2)- ديدگاه تجربي. 203

 

(3)- ديدگاه تحول و تكامل موضوعي. 204

 

2)- تعيين اهداف. 206

 

3)- تدوين استراتژي. 206

 

4)- برنامه ريزي در جهت اجراي استراتژي. 208

 

(1)- تعريف موضوع. 208

 

(2)- ارزيابي موضوع و تعريف تركيب چانه زني. 208

 

(3)- تعريف منافع. 209

 

(4)- مشورت با ديگر متخصصان. 209

 

(5)- ارزيابي اولويتهاي طرفهاي مقابل. 210

 

(6)- تعريف محدوديتها. 210

 

(7)- مشخص كردن نقاط هدف. 210

 

(8)- تنظيم استدلالهاي حمايتي از منافع. 210

 

(9)- تجزيه و تحليل طرف مقابل. 211

 

4- انواع مذاكرات بر اساس موضوع. 211

 

1)- مذاكرات توزيعي وتعارضي. 211

 

(1)- مفاهيم بنيادين. 211

 

(2)- مراحل مذاكرات توزيعي. 212

 

(3)- تاكتيك هاي مذاكره توزيعي. 215

 

1. اشکال تاکتيک هاردبال............ 215

 

1). تاكتيك هاي بال لوبال. 216

 

2). تاكتيك بازپرس مهربان و خشن. 216

 

3). تاكتيك بگي. 219

 

4). تاكتيك نايبل . 219

 

5). تاكتيك جوانك ترسو. 220

 

6). تاكتيك تهديد. 220

 

7). تاكتيك بمباران اطلاعاتي. 221

 

(4)- حرکات استراتژيک در مذاکرات توزيعي. تعارضي  223

 

(5)- تنشهاي دو گانه در مذاکرات. 223

 

(6)- فرآيند کلي بررسي موضوع اختلاف در مذاکرات تعارضي  225

          2)- مذاكرات مبتني بر همكاري.............................................................228

(1)- فرآيند مذاكرات مبتني بر همكاري. 228

 

3) مذاكرات مبتني بر چارچوب روابط متقابل و مذاكرات مبادله­اي  230

 

4)- انواع مذاكرات بر اساس كارگزاران. 232

 

نتيجه­گيري. 238

 

فهرست منابع فصل پنجم :. 239

 

 

 

 

شکل 1-1 : بازاريابي............................ 20

شکل 1-2: ساخت بازار و ديپلماسي................. 23

شکل 1-3: حوزه مطالعات ديپلماتيک................ 24

شکل 1-4: قاعده اول: برنامه­ريزي استراتژيک....... 28

شکل 1-5: قاعده دوم: تأکيد براستراتژيهاي نفوذ... 29

شکل 1-6: ايده­سازي نوين در حوزه ديپلماتيک و سياست خارجي     32

شکل 1-7: قيمت­گذاري ارزشهاي ديپلماتي............ 35

شکل 1-8: سلسله مراتب نيازهاي مازلو............. 42

شکل 1-9: روش پرت............................... 47

شکل 1-10: روش مسير حياتي....................... 47

شکل 1-11: مدل تئوريک مطالعه ديپلماسي در روابط بين الملل    55

شکل 2-1: فرآيند سياستگذاري و مراحل آن.......... 67

شکل 2-2: فرآيند مسئله سازي..................... 69

شکل 2-3: مدل مرجع در سياستگذاری خارجی.......... 77

شکل 2-4: چارچوب كلي پژوهشهاي سياستگذاري..... 83

شکل 2-5: فرآيند پژوهشهای سياستگذاری............ 87

شکل 2-6: مفهوم سازي............................ 90

شکل 2-7: تدوين سياستها......................... 92

شکل 2-8: تجزيه و تحليل سياستهای پيشنهادی....... 95

شکل 2-9: مدلهای تصميم­گيری...................... 97

شکل 2-10: مديريت بحرانهاي بين المللي .......... 98

شکل 2-11: مديريت مراحل مختلف بحران............ 100

شکل 3-1: فرآيند استراتژي...................... 108

شکل 3-2: استراتژي از ديدگاه کلوزويتس.......... 111

شکل 3-3: سطوح استراتژي........................ 118

شکل 3-4: چرخه استراتژي........................ 119

شکل 3-5: گونه هاي اهداف به عنوان بخشي از استراتژي و تلاقي آنها با ابزارهاي در دسترس .............................................. 120

شكل 3-6 : شماي كلي استراتژي متعارف و هسته اي.. 123

شکل 3-7: استراتژی غير مستقيم. 126

 

شکل 3-8 : ساخت کلي استراتژي تهاجمي و دفاعي. 127

 

شكل 3-9 : چرخه استراتژيك و عناصر موجود در آن. 129

 

شکل 3-10: مدل هدف محور.. 137

 

شکل 3-11: سياستگذاري استراتژيك.. 138

 

شکل 3-12: مدل تئوريک تدوين استراتژی در روابط بين الملل شکل گيری مطالعات  140

 

شکل 4-1: دستگاه تحليلی حوزه مطالعات استراتژيک. 150

 

شکل 4-2: مدل شکل گيری جنگ در روابط بين الملل (1). 153

 

شکل 4-3: مدل شکل گيری جنگ: شاخه های تئوريک واقع­گرايی و جنگ. 157

 

شكل 4-4: مدل جنگ: مدل تداوم و دوره هاي جنگ. 159

 

شكل 4-5 : مدل جنگ- نقطه بهينه پايان جنگ. 160

 

شکل 4-6: مدل منطقی بازدارندگی. 163

 

شكل 4-7: بنيانهاي تئوريك بازدارندگي. 164

 

شکل 4-8: مدلهای فيزيکی بازدارندگی. 166

 

شکل 4-9: مدل بازدارندگی (2). 168

 

شكل4-10: بازدارندگي هسته اي. 170

 

شكل 4-11: بازدارندگي متعارف. 172

 

شكل 5-1: ماهيت مذاکرات بين المللی. 179

 

شکل 5-2: مدل تشخيصی از تعارضات و ستيزش­ها. 182

 

شكل 5-3:  مدل نگرانيهاي دو جانبه. 183

 

شكل 5-4: فازها و مراحل طراحي سيستم اطلاعات استراتژيك. 187

 

شکل 5-5 : سيستم اطلاعات استراتژيك. 188

 

شكل 5-6:  مدل مذاكره. 189

 

شکل 5-7: فرمول شكل گيري قواعد رفتاري. 193

 

شكل 5-8: چارچوب محيطي مذاكرات بين‌الملل. 197

 

شكل 5-9:  مدل فازي ليم از مذاكرات. 200

 

شکل 5-10: چارچوب کلی عوامل تأثيرگذار بر مذاکرات. 202

 

شكل 5-11: مراحل برنامه­ريزي در مذاكرات. 203

 

شکل 5-12: ويژگيهای استراتژيهای سه گانه مبتنی بر درگيری فعال. 207

 

شكل 5-13: ساخت مذاکرات توزيعی، تعارضی. 213

 

شكل 5- 14: تاكتيك مذاكرات توزيعي، تعارضي. 215

 

شكل 5-15: انواع تاكتيك هاي هاردبال در مذاكرات توزيعي   222

 

شكل 5-16: تنش هاي دو گانه در مذاكرات توزيعي، تعارضي. 224

 

شکل 5-17: فرآيند کلي بررسي موضوع اختلاف در مذاکرات تعارضي   226

 

شکل 5-18 : سازوکارهاي يادگيري در مذاكرات تعارضي. 227

 

شكل 5-19: ساخت مذاكرات مبتني بر همكاري.. 229

 

شکل 5-20: متغيرهاي اصلي مذاكرات در چارچوب روابط متقابل   231

 

شكل 5-21 : مذاكرات كارگزاري(1). 232

 

شكل 5-22 : مذاكرات كارگزاري. 233

 

شكل 5-23: مذاكره نظارتي. 233

 

شكل 5-24: مذاكرات هيأتي، نظارتي. 234

 

شكل 5-25: مراحل ميانجيگري. 235

 

شكل 5-26: مذاكرات چند جانبه. 237

 

شكل 5-27: مذاكرات چند جانبه از نوع كارگزاري. 237