هدف این کتاب تجزیه و تحلیل روابط سه گانه آمریکا، چین و ایران در یک فرایند هفتاد ساله از زمان تأسیس نظام سوسیالیستی در چین قاره­ای (سرزمین مادری چین به استثنای جزیره ­های تایوان، هنگ کنگ، ماکائو) و اعلام جمهوری خلق چین در سال 1949 میلادی می­ باشد. این تحقیق حاصل سی و اندی سال تتبع است که نگارنده در حوزۀ مطالعات چین کنکاش کرده و در تلاش بوده که تصویری از تعاملات سه کشور چین، آمریکا و ایران در برهه ­ای حساس از تاریخ جهان را به نگارش درآورد، اما تجربیات و مشاهدات شخصی در تجزیه و تحلیل این کار تحقیقاتی نیز گنجانده شده است.

روابط دو کشور ایران و چین که به­ زعم ناظران بین­الملل دو قدرت بزرگ غرب و شرق آسیا محسوب می­شوند در سایۀ مناسبات این دو کشور با آمریکا بوده که سنگینی آن در ادوار مختلف این دوره هفتاد ساله متقاوت بوده ­است. سرآغاز مناسبات معاصر ایران و چین به سال 1350شمسی (1971 میلادی) است که دو کشور در خلال پروسۀ تنش­زدایی ایالات متحده آمریکا و چین به تأسیس روابط دیپلماتیک اقدام کردند. روابط دو کشور در دهه هفتاد میلادی با الهام گرفتن از مناسبات ایالات متحده آمریکا و چین با گسترش محتاطانه توأم گردیده بود.

با سقوط رژیم شاه در ایران که مقارن بود با برقراری روابط رسمی بین "بیجینگ" و "واشنگتن" در ژانویه سال 1979 (پس از سپری شدن یک دوره هفت ساله از سفر تاریخی " ریچارد نیکسون" رییس جمهور وقت ایالات متحده آمریکا در فوریه سال 1972) مناسبات ایران و چین مجدداً تحت تأثیر ایالات متحده آمریکا وارد دوره­ای شد که رکود موقت در روابط را به دنبال داشت. تحمیل جنگ به ایران به­ وسیله عراق باعث گردید که مناسبات دو کشور وارد مرحله­ ای جدید گردد. آغاز جنگ هشت ساله همزمان شده بود با تغییر اولویت­ ها در چین و حاکم شدن "سیاست درهای باز" چین تحت زعامت "دنگ شیائوپینگ" (معمار چین نو). جنگ تحمیلی فرصت مغتنمی بود برای چین که از محل فروش تسلیحات به ایران و همزمان به عراق! به نوسازی خود پرداخته و به اعتقاد برخی از چین ­شناسان پایه­ های سیاست جدید را با درآمد هنگفت ارزی تأمین نماید و چینی بنا کند که امروزه ما شاهد آن هستیم که بر بام اقتصاد جهان با 20 تریلیون دلار تولید ناخالص ملی ( بر اساس معیار خرید) تکیه زده است. برخی بر این عقیده هستند که یکی از عوامل کارساز در توسعۀ اقتصادی چین کشور ایالات متحده آمریکا بوده که درصدد وجود یک چین قوی در صحنه بین‌المللی بوده است که این امر فرصت­ های عظیمی را در اختیار چین قرار داد تا این چنین فربه شود که امروزه در مقابل ایالات متحده آمریکا ایستاده و به رویارویی با آن بپردازد. پایان طولانی­ترین جنگ جهان پس از جنگ جهانی دوم توأم شد با نیاز مبرم ایران برای بازسازی کشور با برآورد تقریبی بالغ بر 100 میلیارد دلار در 1988 ـ وضعیت بس دشواری را به ایران تحمیل کرده بود که با تحریم­ های خانمان­ سوز علیه کشورمان فقط چند کشور از جمله چین آن­هم با قراردادهای نابرابر با ایران به مراوده پرداختند. در بخشی از کتاب به­ طور مفصل به مبادلات با چین پرداخته شده است که توأم با ضرر و زیان بسیاری بوده است. سیاست "دامپینگ" و اشباع بازار ایران با کالاهای ارزان و بی­ کیفیت چینی مصیبت­ هایی بس بزرگ از جمله به­ ورشکستگی و تعطیلی کشاندن کارخانجات سنتی ما منجر گردید که در این تحقیق به آن پرداخته شده است. اگر نخواهیم تنها به قاضی برویم باید به استدلال چینی­ ها هم بپردازیم که عنوان می­کنند تمکن اقتصادی و مالی پایین ما این اجازه را نمی­داده که ما کالاهای باکیفیت­تر را که چینی­ها از آن برخوردار هستند وارد نماییم ـ مثل اجناس صادره به ایالات متحده آمریکا. ثانیاً از طرف چینی­ها حتی شخص رییس جمهور چین، شی­ جینگ ­پینگ اشاره داشته­ اند که این به اصطلاح تجار ـ دلالان ایرانی بوده­ اند که کالاهای ارزان را برای سود بیشتر به ایران آورده­اند. "بیجینگ" در راستای خط مشی جدید تجاری خود سیاستی تحت عنوان "ساخته شده جدید در چین" به­ جای "ساخته شده در چین" را جایگزین کرده که در جهت تسخیر بازارهای جهانی با ارایه کالاهای بهتر و مرغوب­ تر می ­باشد. تغییر و تحول در روابط دو کشور با تقویت بنیه اقتصادی ـ سیاسی کشورمان که تبعات شگرف در مناسبات بین‌المللی را به ارمغان خواهد آورد که همانا وارد شدن ایران در"بازی‌های حاصل جمع غیر صفر" با شرکای جهانی است ـ بلاشک فصل نوینی با چین که ایران را قدرت بزرگ غرب آسیا و یکی از کشورهای عمده در تعاملات جهانی می­ داند ـ خواهد گشود.

ایران پس از "برجام" بازی دیگری را می ­طلبد. البته با درک این مطلب که تا آینده قابل پیش ­بینی "بیجینگ" همکاری با "واشنگتن" را در اولویت قرار خواهد داد ـ زیرا این که روابط با آن کشور را "کلید کلیدها" می داند؛ ولی قدرت­ یابی ایران و افزایش منزلت بین­ المللی آن ـ چین را به بازی برابر خواهد کشاند که حقوق آن ملحوظ گردد.